رویکرد مجلس و كنگره در برابر مذاكرات

روز گذشته دكتر ظریف در سخنانی از تصمیم كنگره آمریكا مبنی بر وضع تحریم‌های جدید علیه ایران به شكل یكجانبه و مخالف با مفاد توافقنامه ژنو انتقاد كرده و چنین تصمیمی را موجب شكست مذاكرات عنوان کرد. در این خصوص و در رابطه با صحبت‌های دكتر ظریف در راستای اقدامات متقابل باید گفت قبل از اینكه این موضوع از زبان دكتر ظریف یا آقای لاریجانی مطرح شود توسط خود اوباما مطرح شد. زمانی كه اوباما خطاب به نمایندگان كنگره و به‌خصوص چند نفر از نمایندگان تندرو جمهوریخواه گفت هر تحریم جدیدی را وتو خواهد كرد. نكته ظریفی كه در سخنان اوباما وجود داشت این بود كه وی خطاب به نمایندگان كنگره گفت، اگر تحریم جدیدی وضع شود روی روند مذاكرات اثر خواهد گذاشت و در آن صورت دنیا آمریكا را عامل شكست مذاكرات خواهد دانست. چراكه طبق توافق ژنو در سال گذشته قرار شد كه در مقابل تعهدات ایران طرف مقابل تا پایان مذاكرات هیچ تحریمی وضع نکند. هر دو طرف توافقنامه نیز تاكنون به تعهدات پایبند بوده‌اند اما از آغاز ژانویه 2015 اوباما در آمریكا دست پایین را داشته است. از این بابت كه با كنگره‌ای روبه‌روست كه اكثریتش را جمهوری‌خواهان تشكیل داده‌اند و این به آن معناست كه نه از حمایت سنا برخوردار است و نه حمایت مجلس نمایندگان. در این شرایط این ما هستیم كه باید مواضعی صحیح و اصولی در قبال مذاكرات اتخاذ كنیم. اكنون نیز كنگره پس از مواجهه با تهدید اوباما درخصوص وتوی تحریم‌های جدید، درحال تدوین طرحی است كه كنگره را مكلف و ملزم می‌نماید، اگر تا پایان مهلت مذاكرات در تیرماه توافقی جامع صورت نگیرد تحریم‌های جدید به‌صورت سیستماتیك اعمال شود بدون داشتن حق وتو توسط رئیس‌جمهور و این در صورت تصویب به معنای سدكردن راه تمدید مذاكرات پس از تیرماه خواهد بود. اما درخصوص حرف و حدیث‌های پیش‌آمده در فضای سیاسی داخلی و بین‌الملل درخصوص وضع تحریم‌های جدید در طول دوران مذاكرات توسط كنگره آمریكا و همچنین پاسخ‌های احتمالی مجلس ایران باید گفت در این خصوص باید صورت مساله را به‌طور شفاف بیان كرد و آن اینكه درحال حاضر نه كنگره آمریكا تحریم جدیدی را وضع خواهد كرد و نه اینكه مجلس ایران باید كاری صورت دهد. البته تنها كاری كه امكان دارد از سوی كنگره آمریكا صورت پذیرد تصویب تحریم‌های جدید برای پس از مهلت مقرر مذاكرات خواهد بود. چیزی كه مجلس می‌تواند تصویب نماید این است كه ایران را به خروج از توافقنامه آذرماه سال گذشته در ژنو كه تا تیرماه سال آینده تمدید شده است ملزم نماید كه این امر به هیچ وجه به صلاح نخواهد بود و سبب تضعیف مذاكرات خواهد شد. لذا بهترین موضع درحال حاضر موضع حمایتی از دولت و سیاست‌های هسته‌ای تیم مذاكره كننده هسته‌ای است. 

* حقوقدان