فرصت ترامپ برای روحانی

 
ترامپ آمد... ترامپ با توپ پرآمد... ترامپ با عملی کردن تندترین وعده‌های انتخاباتی اش آمد...


به گزارش روز نو؛ فرمان خروج از توافقنامه " تی پی پی" را داد. دستور ساخت دیوار مرزی بین مکزیک و آمریکا را امضا زد و کمی بعدتر توقف صدور ویزا به شهروندان هفت کشور از جمله ایران را خواستار شد. همه اینها به فاصله چند روز اتفاق افتاد.
و گفت:" امروز روز بزرگی برای امنیت ملی است."
اما روز بزرگی نبود...نه برای او و نه برای امنیت کشور و نه برای بقیه...
و حالا یک دنیا علیه اوست.
آمریکای سرشار از مهاجر به تکاپو و آشوب کشیده شده؛ روزی و شهری نیست که عده‌ای در ایالات متحده جمع نشوند و به ترامپ ناسزا نگویند.
سنای آمریکا نیز سراسیمه طرحی را برای لغو این ممنوعیت‌ها آماده کرده است. حتی برخی از قضات این کشور هم رای علیه ترامپ داده‌اند و بحث شکایت از او هم مطرح شده... خلاصه اینکه بلبشویی است!
**دوست ترین‌های دشمن اما این همه‌اش نیست.
حتی دوست‌ترین دوستان آمریکا نیز در شگفت از اقدامات تند ترامپ به ستوه آمده‌اند و او را به اندکی تعقل تشویق می‌کنند.
مثلا جاستین ترودو کانادایی که ردای نخست وزیری این کشور را بر تن دارد ضمن محکومیت اقدام ترامپ، در کنایه به او می‌گوید: "کشورم از کسانی که از تعقیب، ترور و جنگ فرار کرده‌اند، استقبال می‌کند."
بانوی آهنین آلمان- آنگلا مرکل - هم گوشی تلفن به دست فورا با رئیس جمهور آمریکا تماس گرفته که:" قوانین بین‌الملل دولت‌ها را ملزم می‌کند که آوارگان جنگی را براساس اهداف بشردوستانه بپذیرند و فرمان ممنوعیت ویزا برای هفت کشور جای نگرانی دارد. "
فکرش را بکنید! حتی ترزامی، نخست‌وزیر تندروی انگلیس هم در برابر تندروی‌های ترامپ قافیه را باخته و گفته: "ما با این نوع رویکرد موافق نیستیم." وزیر خارجه او هم در توئیتی نوشته "حقیر کردن انسان‌ها براساس ملیت‌شان کاری تفرقه برانگیز و اشتباه است."
انگلیس، کانادا و آلمان تنها کشورهای اروپایی نیستند که علیه رئیس‌جمهور جدید آمریکا شوریده‌اند بلکه، مارک روت، نخست‌وزیر هلند و آندره ساموئلسون، وزیر خارجه دانمارک هم تصمیمات ترامپ را عجیب و غیرمنصفانه می‌دانند.
او که البته درباره ناتو و سازمان ملل هم حرف‌هایی را زده بود، اکنون کشورهای اروپایی را بیش از پیش علیه خود بسیج کرده است.
روابط میان آمریکا و مکزیک را هم که نگو و نپرس! ترامپ بی رحمانه حتی پول ساخت این دیوار را هم می‌خواهد از مکزیک بگیرد و برای همین هم رئیس جمهور مکزیک گفته تا اطلاع ثانوی نه پایش را به آمریکا می‌گذارد و نه دلش می‌خواهد ترامپ پایش را آنجا.
کار به جایی رسیده که روانشناسان نیز به یاری سیاست‌ورزان و رسانه‌های مخالف ترامپ آمده‌ و او را دچار بیماری خودشیفتگی خطرناک دانسته‌اند. می‌گویند وی آمریکا را به انزوا می‌کشاند و دست آخر نابود خواهد کرد.
**طرف دیگر
اما در یک طرف ماجرا ایران است؛ ایرانی که قرار است حداقل سه ماهی شهروندانش حق ورود به آمریکا را نداشته باشند. تا به حال کسی اینگونه با ایرانی‌ها رفتار نکرده بود! وضعیت برای شهروندان ما هم لااقل در این چند روز خوب نبوده است. برای همین خیلی‌ها منتظر یک پاسخ توفنده و کوبنده از سوی حسن روحانی رئیس جمهور و وزیرخارجه ایران بودند؛ توقع داشتند مثل عراق، در لایحه‌ای مقابله به مثل با شهروندان آمریکایی‌ داشته باشد یا لااقل روحانی کوبنده‌تر، آمریکا و ترامپ را محکوم کند اما رئیس جمهور ایران فقط گفت: "دیگر نمی‌توان بین ملت‌ها دیوار کشید، امروز روز همسایگی در جهان است. دیوار برلین را به خاطر بسپارید."
و ظریف هم در واکنشی اعلام کرد: " منع ورود مسلمانان، نشان دهنده بی پایه بودن ادعاهای این کشور مبنی بر دوستی با مردم ایران است. جامعه بین المللی نیازمند گفتگو و همکاری است."
واکنش‌هایی که باعث شد نطق اصولگرایان در تخریب روحانی باز شود و کسانی مثل ضرغامی علیه او کنایه بزنند که: "ترامپ، بی‌اخلاقی و گستاخی نسبت به ملت بزرگ ایران را از حد گذرانده است! او معنای پاسخ‌های کنایه‌آمیز مثل دیوار برلین را نمی‌فهمد. پیشنهاد می‌کنم چند کلام درشت‌، مشابه آنچه که در مورد منتقدان داخلی می‌فرمایید، نثارش کنید."
اینکه ضرغامی و امثال او در انتظار واکنش‌های تندتر روحانی هستند و یا اینکه مترصد فرصتی تا دولت را به سرکوب مخالفین داخلی و سستی در برابر گستاخی‌های خارجی متهم کنند؛ یک طرف ماجراست.
**مناسب بود؟
اما ماجرای اصلی در یک پرسش بزرگ خلاصه می‌شود و آن پرسش این است که اقدامات تند ترامپ که تا به حال دود آن هم در چشم خود او و هم در چشم هفت کشور از جمله ایران رفته است را باید بیشتر به زیان آمریکا دانست یا کشورهای طرف دعوایش؟!
بسیاری معتقدند که اکنون برخلاف تصورات، فرصت بسیار خوبی برای حسن روحانی و ایران فراهم شده تا از شور تندروی ترامپ به سود ایران و خود بهره برد و با یک بدل سیاسی به رئیس جمهور آمریکا، فریاد مظلومیت ایران را به گوش همه برساند. چون حالا حرف‌های ایرانیان در جامعه جهانی بیش از دونالد ترامپ خریدار دارد.
آیا اساسا کشور ما می‌تواند از تهدید به وجود آمده به عنوان یک فرصت استفاده کند؟ و یا اساسا لطمه‌ای که ایران از قوانین و رفتارهای احتمالی آتی ترامپ خواهد خورد آنقدر زیاد است که نمی‌توان دل خوش به بهره‌برداری‌های سیاسی از آن بود؟ و اینکه آیا واقعا واکنش حسن روحانی نسبت به امضای اخیر ترامپ مناسب بوده یا نه؟
**زیان‌ها‌
فیاض زاهد استاد دانشگاه و فعال سیاسی در گفتگو با آفتاب یزد پیرامون این سوال که اقدامات ترامپ تا چه اندازه به سود کشور ما و تا چه اندازه به زیان ایران می‌تواند باشد گفت:" فراموش نکنیم، 55 درصد شهروندان هفت کشور محروم از ویزای آمریکا را ایرانیان تشکیل می‌دهند و از آنجایی که دولت ایران مسئولیت این 55 درصد ایرانی را برعهده دارد، یک فشار روانی و اقتصادی فراوانی متوجه کشور ما خواهد شد. از سویی طبیعتا ما از آزار هموطنان‌مان در کشوری خارجی خوشحال نخواهیم شد."
وی گفت: مهاجران ایرانی در آمریکا جزو نخبگان و الیت جامعه ما هستند. براساس اعتبارسنجی یونسکو، ارزش مادی مدارک هر شخص در مقطع دکترا یک میلیون دلار است. بنابراین وقتی شهروندی با این مقطع تحصیلی از ایران به آمریکا مهاجرت می‌کند و یا در آمریکا به این مقطع می‌رسد ارزش افزوده یک میلیون دلاری برای آمریکا دارد، نکته بعدی اینکه بسیاری از مهاجرین ایرانی در آمریکا از قشر ثروتمند کشور ما هستند. بنابراین می‌توان گفت این قانون ضدایرانی برای کشور آمریکا نیز که خودش را از بخش الیت یک جامعه محروم می‌کند زیانده است."
**فرصت
زاهد درباره اینکه آیا اقدامات تند ترامپ را می‌توان به عنوان یک فرصت در جهت بهره‌برداری ایران تلقی کرد، پاسخ داد: "بله! زیرا از این پس هر اقدامی علیه ایران از سوی دولت آمریکا غیرموجه تلقی می‌شود، چون اقدامات ضد ایران از سوی دولتی صورت گرفته که نرم‌های حقوق بشری و انساندوستانه را زیر پا می‌گذارد و دین ستیزانه و نژادپرستانه عمل می‌کند."
زاهد گفت:"به تدریج دولت آمریکا در پساترامپ به چهره‌ای در رسانه‌ها تبدیل می‌شود که غیرقابل اعتماد، غیرمشروع و ناسازگار است. همین الان هم می‌بینید که کشورهای دنیا چگونه علیه آمریکا سخن می‌گویند تا حدی که من بعید می‌دانم ترامپ بتواند دوران چهار ساله خودش را با ادامه این روند به پایان برساند."
وی ادامه داد: "از طرفی اکنون ضریب ریسک و ناامنی آمریکا بالا رفته است. بنابراین، این مسائل به ایران قدرت مانور بالاتری را در دیپلماسی، ارتباط و مذاکرات یا دولت‌های اروپایی می‌دهد."
زاهد گفت:"دراین سال‌ها‌ شخصیت منفی داستان را ایران معرفی می‌کردند ولی حالا همه می‌دانند این شخصیت منفی داستان دونالد ترامپ است "
**پیام اصلی
این فعال سیاسی درباره انتقادات کسانی چون ضرغامی به روحانی درباره نوع واکنش رئیس جمهور به اقدامات ترامپ گفت: "واکنش روحانی و ظریف به زبان بین‌المللی بوده و بسیار موثر است. آقای روحانی و ظریف قرار نیست پیام‌شان به ترامپ را به داخل کشور عرضه کنند. در ایران تریبون‌های خاص در روزهای خاص و رسانه‌هایی مثل صدا و سیما به اندازه کافی فحاشی و ناسزاگویی انجام می‌دهند، اما آن چیزی که در دنیا اثرگذار است، پیام‌های جهانی است و باید در این پیام‌های جهانی از واژه‌ها و کلماتی استفاده کنیم که جامعه رسانه‌ای و بین‌المللی بتواند با آن ارتباط برقرار کند. پیام‌ها‌ی حسن روحانی و ظریف از جنس همان پیام‌هاست و بسیار در عرصه ترمیم چهره ایران مطلوب است."
زاهد ادامه داد: "در زمان جنگ تحمیلی، عراقی‌ها در آمریکا صحبت از صلح می‌کردند ولی در مرزها در حال حمله به ایران بودند، درحالی که ما غیورمندانه از کشورمان دفاع می‌کردیم اکنون باید از ادبیات تند جلوگیری کنیم تا صحنه را به سود خود تغییر دهیم."
**خویشتنداری برای بهره برداری سیاسی
این فعال سیاسی درباره این مقایسه ما که "در زمان شهادت شیخ نمر، جو جهانی علیه عربستان بود که با اقدام تند برخی در ایران و حمله به سفارت این کشور، جو به کلی علیه ما تغییر کرد، آیا اکنون هم ممکن است ایران با اقدامی تند جو موجود علیه ترامپ را به ضرر ایران تغییر دهد؟" پاسخ داد: " 37 سال پیش به سفارت آمریکا حمله کردیم و دیگر سفارتی نیست تا اقدام تندی بشود درآنجا انجام داد! از سویی هزینه‌های ما در اقدامات تندی مثل حمله به سفارت‌های انگلیس و عربستان آن قدر زیاد بوده است که کسی به تندروهای داخلی اجازه نمی‌دهد ماجراجویی خودشان را باردیگر به حساب دولت و ملت ایران بگذارند."
این استاد دانشگاه گفت: "ما باید با خویشتنداری و تاکتیک‌های رسانه‌ای و انتخاب کلمات مناسب، هرچه بیشتر چهره آمریکا و ترامپ را در جامعه جهانی زشت‌تر نشان دهیم و خودمان را هرگز نباید در قالب هماورد طلبی جای دهیم. "
زاهد افزود: "تا همین الان هم چهره مردم ایران در جامعه جهانی مشخص شده است. اکنون همه فهمیدند که نام ایرانی‌ها در بین هیچ یک از حملات تروریستی شهروندان آمریکایی ثبت نشده است، درحالی که شهروندان عربستان نام‌شان بارها در این حملات ثبت شده است. از طرفی اگر بخواهیم با نرم‌های حقوق بشری قیاس کنیم چه کسی می‌خواهد بگوید شاخص‌های حکومت حقوق بشری عربستان در مناسبات بین‌المللی از ایران بالاتر است؟ همه می‌دانند اقدام ترامپ در این که ایران را جزو هفت کشور قرار داده و عربستان جایی در آن ندارد تا چه اندازه مردود است. اقدامات ترامپ حتی با روح قانون اساسی کشور آمریکا هم در تضاد است."

بسیاری معتقدند که اکنون برخلاف تصورات، فرصت بسیار خوبی برای حسن روحانی و ایران فراهم شده تا از شور تندروی ترامپ به سود ایران و خود
بهره برد و با یک بدل سیاسی به رئیس جمهور آمریکا، فریاد مظلومیت ایران را به گوش همه برساند
فیاض زاهد:
آقای روحانی و ظریف قرار نیست پیام‌شان به ترامپ را به داخل کشور عرضه کنند. در ایران تریبون‌های خاص در روزهای خاص و رسانه‌هایی مثل صدا و سیما به اندازه کافی فحاشی و ناسزاگویی انجام می‌دهند، اما آن چیزی که در دنیا اثرگذار است، پیام‌های جهانی است و باید در این پیام‌های جهانی از واژه‌ها و کلماتی استفاده کنیم که جامعه رسانه‌ای و بین‌المللی بتواند با آن ارتباط برقرار کند.

*آفتاب يزد