آغاز دور جديد مذاكرات
روزنو :هرميداس باوند
مذاكرات هسته‌يي با جنبه‌هاي فني و حقوقي آغاز مي‌شود و به تصميمات سياسي منتهي خواهد شد. مذاكرات ايران و گروه 1+5 در روزهاي آتي در مرحله توافقي و قراردادي است. آنچه كه قبلا در اين مذاكرات روي داده بيانيه و تفاهمي بوده كه تا حدودي از جانب طرفين اعمال شده است. اما مذاكرات بايد به يك موافقتنامه‌يي منتهي شود. انتظار اين است كه دور جديد از اين مذاكرات قرين موفقيت شود. البته هرچه كه به جلو گام برداشته مي‌شود مسائل پيچيده‌تر شده و احتمالا موضوعات ديگري مطرح خواهد شد،مسائل و موضوعاتي مانند سيستم موشك‌ها و حقوق بشر. در مرحله‌يي كه در پيش است طرفين مذاكرات سعي مي‌كنند پيرامون تكنولوژي‌هاي هسته‌يي و مساله تحريم مذاكرات را ادامه دهند. مذاكرات قبلي ايران با گروه 1+5 تفاهمي بود كه البته طرفين نيز تا حدودي توانستند به تعهدات خود عمل كنند. در مورد ايران تعهدات اين‌گونه بود كه غني‌سازي 20 درصدي را به 5 درصد تقليل داده و فراتر از آن را تبديل به هيدرواكسيد يا ميله‌هاي سوخت كند. يا 5 درصد از آن را سايت دانشگاه تهران در موارد پزشكي استفاده كند. سايت اراك نيز آب سنگين و فردو و نطنز هم سانتريفوژها را كاهش دهد، كه ايران همه اين تعهدات را انجام داده و با بازرسان آژانس بين‌المللي هم كه به ايران آمدند همكاري گسترده‌يي صورت گرفت. از سوي طرف مقابل نيز نقل و انتقال پتروشيمي آزاد شد و دارايي‌هاي ايران كه در خاور دور و آسياي جنوب شرقي (ژاپن، هند، چين، كره جنوبي و تايوان) مسدود شده بود مقرر شد به ايران بازگردانده شود و نقل و انتقال طلا و خريد لوازم يدكي هواپيماي كشوري هم آزاد شد. اما برداشتن گام نهايي در اين دور از مذاكرات مساله پيچيده‌يي است. قطعنامه‌هاي كنگره امريكا مسائل حقوق بشر و عدم حمايت از تروريسم بين‌الملل را مطرح كرده است و همچنين قطعنامه‌هاي شوراي امنيت عليه ايران و به خصوص قطعنامه‌هاي سوم و چهارم آن صرفا محدود به موضوع تكنولوژي هسته‌يي نيست بلكه به سيستم موشكي و حتي سيستم دفاعي متعارف ايران تسري پيدا كرده است. با اين تفاسير مراحل بعدي مذاكرات دشوارتر خواهد بود و احتمالا زمان بيشتري را براي رسيدن به توافق نهايي مي‌طلبد. به هر حال احتمال مطرح كردن موضوعات جديد در اين دور از مذاكرات وجود دارد كه در حال حاضر نيز صحبت‌هايي در مورد آن انجام شده است. بايد توجه داشت كه مذاكرات ايران و گروه 1+5 گام به گام بوده و بيشتر جنبه سياسي دارد. طرف مقابل مسائل و مشكلات مالي فراواني دارد. اكنون با توجه به اينكه كمپاني‌هاي بزرگ اروپايي براي حضور در ايران ابراز تمايل كرده‌اند به نظر مي‌رسد دور جديد مذاكرات ايران و 1+5 حداقل در مراحل ابتدايي درباره لغو تحريم‌ها و ايجاد فضايي جديد در ايران باشد تا اروپايي‌هاي بتوانند وارد سرمايه‌گذاري در ايران شوند. بنابراين انتظار مي‌رود مذاكراتي كه در پيش است در مراحل اوليه به توافقات نسبي منتهي شود گرچه ممكن است در مراحل بعدي پيچيدگي‌هايي در روند آن به وجود آيد. منطقا اين دور از مذاكرات بايد موفقيت‌آميز باشد. چون مصلحت سياسي منطقه و كشورهاي طرف مذاكره و خصوصا خود ايران كه در شرايط اقتصادي خاصي قرار دارد اقتضا مي‌كند كه نتايج مذاكرات مثبت باشد.
