«آرمان امروز» در گفت وگو با کارشناسان بررسی می کند

آرمان امروز- رها معیری: در روزهایی که تب بازی همستر کامبت در ایران داغ است و در جهان بیش از ۱۱۶ میلیون اکانت فعال تلگرامی در حال ضربه زدن برروی گوشی های تلفن همراه و ربات این برنامه هستند، آماری از تعداد گیمرهای ایرانی در جامعه ۸۵ میلیونی ایرانی ها منتشر شد که باعث توجه و تعجب بود. روز گذشته محمد فاضلی، مدیر پلتفرم ها و هماهنگی ها در بنیاد ملی بازی های رایانه ای گفت: «وجود ۳۴ میلیون نفر گیمر و پنج میلیون گیمر حرفه ای نشان از ظرفیت خوب صنعت بازی‌های رایانه‌ای در کشور است.» این آمار در شرایطی منتشر می شود که تجارت از بازی های رایانه ای و گیم یک صنعت متداول برای درآمد زایی در دنیا به حساب می آید، اما اینکه یک سوم جمعیت ایرانی را گیمر حساب کنیم که فقط ۶ درصد آنها به صورت حرفه ای مشغول فعالیت هستند، می تواند در رابطه با یک موضوع مهم اجتماعی به مسئولان هشدار جدی دهد.

طبق آمار رسمی، ۲۵ درصد از جمعیت کشور شامل جوانان ۱۵ تا ۲۹ساله و ۴۴ درصد میان‌سال هستند. در این شرایط تکلیف گیمرهای حرفه ای مشخص است و آنها ۲۴ ساعته مشغول بازی و برای حضور در مسابقات جهانی گیم آماده می شوند، درآمدشان یا از بازی های کریپتویی یا در بستر بلاک چین است یا برخی از شرکت های سرمایه گذار در ایران، نوجوانان و جوانان مستعد را شناسایی و به آنها حقوق می دهند که فقط آموزش و تمرین برای حضور در مسابقات گیم یا کسب درآمد ببینند. حتی تعدادی از مربیان و پیشکسوتان فوتبال نیز در این نوع شرکت ها فعالیت دارند. بر اساس گزارش SuperData Research، ارزش بازار جهانی بازی در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۵۹.۳ میلیارد دلار بود که این رقم در سال ۲۰۲۲ به مبلغی حدود ۱۸۹ میلیارد رسید که شامل درآمد حاصل از بازی‌های کنسول، بازی‌های رایانه شخصی، بازی‌های موبایل و ورزش‌های الکترونیکی می‌شود. اما بنا به گفته معاون علم و فناوری رئیس جمهور، سهم ایران از این حوزه فقط ۳۰۰ میلیون دلار برآورد
می‌شود!.

رویای کسب درآمد آسان
اما چرا سهم ایران در این حوزه بسیار کم و محدود است، آن هم در شرایطی که ۲۹ میلیون نفر در کشور (به غیر از آمار ۵ میلیون نفر حرفه ای که سهم زیادی در کسب این درآمد ۳۰۰ میلیون دلاری دارند) مشغول بازی هستند. چقدر از وقت و سرمایه انسانی به اتلاف وقت و اعتیاد شبانه روزی پای مانیتورها یا گوشی تلفن همراه تبدیل می شود؟. امروزه بسیاری از جوانان و حتی افرادی که پا به عرصه میانسالی گذاشته اند، به وسیله بازی های رایانه ای خارجی، که به آنها بازی‌های «کریپتویی» و «بلاک چینی» می گویند، مشغول بازی های حرفه ای با رایانه، کنسول های بازی و حتی موبایل هستند تا از این طریق کسب درآمد با کسب ارز دیجیتال رایگان کنند، اما نه تنها از این نوع درآمد بهره ای نمی برند و حتی به نیروی کار و سرمایه انسانی ناکارآمد هم تبدیل می شوند.

در این رابطه یک رونشناس به «آرمان امروز» می گوید: «امروزه یک تفکر اشتباه در میان جوانان به وجود آمده و ریشه در اواخر دهه ۸۰ و ۹۰ دارد. حال نیز بسیاری می خواهند از طریق راه های دیجیتالی و بازی به سود و درآمد برسند، اما آنها توجهی به واقعیت های موجود جامعه سنتی و در حال توسعه ایران ندارند. نمونه بارز این موضوع ربات همستر است که شاید و به جرات بتوان گفت که ۷۰ درصد افرادی که درحال انگشت زدن برروی همستر هستند، نمی دانند چطور این موضوع به پول تبدیل می شود.» مهری ملکیان، با اشاره به اینکه امروزه میلیون ها نفر در ایران عاقبت پدران یا مادرانشان را دیده اند که یک عمر ۶ صبح به سر کار در شرایط ترافیک و سرما و گرما، رفته اند و می بینند که حال با درآمد بخور و نمیر بازنشسته یا بیکار شده اند، می افزاید: «در این شرایط و با توجه به موج ها و تبلیغات جهانی که بسیاری از آنها با واقعیت های موجود جامعه ما به لحاظ تحریم ها، فیلترینگ و نگاه سنتی به موضوع کار و کسب درآمد که هنوز در میان دولت ها و برنامه های توسعه و به کار گرفته و براساس این سنت ها نوشته می شود، همخوانی ندارد. زمانی که مسئولان از ۵ میلیون گیمر حرفه ای و ۲۹ میلیون گیمر غیرحرفه ای در کشور ما سخن می گویند، نشان می دهد که میلیون ها نفر با خرید یک رایانه، موبایل یا کنسول از سهم ۱۸۰ میلیارد دلاری تجارت گیم در جهان می خواهند به ثروت برسند، اما به دلیل مشکلات مذکور و البته بی دانشی که شامل همان آمار «غیرحرفه ای ها» می شود، سرمایه انسانی ما به هدر می رود. در این شرایط اتلاف وقت و اعتیاد به این نوع بازی ها، که یکی از موارد مخرب آن است شکل می گیرد.

زمانی که یک نوجوان، جوان یا فرد میانسال شب تا صبح پای کنسول بازی یا رایانه است (به لحاظ تایم بازی و ایونت ها که همزمانی با کشورهای خارجی دارد) دیگر در روز نمی تواند یک نیروی کارآمد باشد و بی شک دچار انزوای روحی خواهد شد و این یعنی نابودی سرمایه انسانی یک کشور. حتی شنیده شده بسیاری از کارفرمایان، امروزه از تمرکز کارمندانشان به بر ربات همستر نارضایتی شدید دارند. زمانی که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده: «بازی‌های رایانه‌ای سبب بی‌خوابی و اختلال در کارهای فرد می‌شود و اگر ادامه پیدا کند بر روی حرفه و دیگر افراد خانواده و فعالیت‌های اجتماعی فرد اثر منفی می‌گذارد.» اگر این موضوع در سنین بالاتر از نوجوانی باشد باعث کاهش نیروی جسمانی و حتی افسردگی شدید خواهد شد. این افراد که جمعیت بالایی را نیز به حساب می آیند، از یک لحاظ امید به کسب درآمد از این نوع بازی ها دارند، اما هزینه های دیگر زندگی، آنها را مجبور می کند به مشاغل دیگر هم روی بیاورند و چون قوای جسمی و ذهنی آنها تاحدود زیادی از بین رفته، نمی توانند کارآمد و مفید در محیط کار باشند. امروزه متاسفانه استفاده از گیم به سنین ۴۳ سالگی رسیده، یعنی سنین میانسالی و این افراد هنوز در رویای ثروت بادآورده و بدون زحمت هستند!.

چشم به راه پول های باد آورده
حمیدرضا بوستانی : دکترای مدیریت دولتی در ایران تفاوتی ندارد که چگونه می خواهید درآمد داشته باشید، یک روز بورس است، روز دیگر ارز دیجیتال، چندی پیش ناتکوین و امروز هم «همستر کامبت». امید به کسب ثروت های باد آورده در بین ایرانیان قدمتی دیرینه دارد. از خاطر نمی بریم که سال ۱۳۹۹ بسیاری از مردم بدون هیچ تحلیل، تخصص و آموزشی، به امید کسب ثروتهای کلان، دار و ندار خود را فروخته و تبدیل به سهام نمودند، در حالیکه نمی دانستند بورس هم منطق دارد و به هر قیمتی نباید خطر کرد. نتیجه آن بود که هزاران میلیارد تومان از سرمایه مردم در اثر یک مجموعه انتظارات نابجا بر باد رفت و آسیب های اجتماعی فراوان به بار آورد. در صنعت گیم هم همین است و بدون دانش هجوم مردم به بازی های کریپتویی، فقط به اتلاف وقت و اعتیاد منجر می شود. همانگونه که شاهد هستیم که در روزهای اخیر به صورت پی در پی پیام عضویت مخاطبانی در تلگرام نمایش داده میشود که برخی شان حتی سال ها پیش عطای زندگی در این دنیا را به لقایش بخشیده اند.

به نظر میرسد علت اصلی این پیوند، اقبال ایرانیان به بازی تلگرامی «همستر کامبت» است؛ بازی سرگرم کننده ای که بانیان آن قول داده اند هوادارانش را ثروتمند کند. نباید از خاطر برد که ثروتمند شدن به این راحتی نبوده و آئین های خاص خود را دارد، «دارندگی» فرآیندی است که انسان را از هر لحاظ غنی می کند. مثلا کسی که از راه بورس موفق به کسب ثروت گردیده، تحلیلگری بوده که پس از دریافت آموزشهای لازم توانسته علی رغم تحمیل ضررهای غیر قابل اجتناب با آهستگی، پیوستگی و کسب تجربه نهایتاً به سود قابل توجهی دست باید.

پس، ثروتمندی و حرکت به سوی دارندگی فرآیند جذابی است که از کشف استعدادها آغاز شده و با شکوفایی آنها در سایه تلاش به نتیجه می رسد. هیچ کس از پول بیزار نیست و از قضا بی پولی می تواند عامل بسیاری از سیه روزی های انسان باشد. اما آرزوی کسب ثروت بادآورده خواستی است که می تواند آدمی را به عرصه پوچی بکشاند. گذشته از این، رویای پولداری بی زحمت و انتخاب روشهای میانبر برای کسب ثروت های کلان دست کم این پیامد منفی را دارد که غفلت آدمی نسبت به استعدادهای ذاتی وجود خویش را سبب می شود.