ابهامات در مورد واردات خودروهای وارداتی بسیار زیاد است و متاسفانه دولت هم به آن پاسخگو نیست. سامانه ای هم که برای واردات خودرو و ثبت نام مصرف کنندگان طراحی شده، بیشتر به محلی برای تجمع و خرید راحت دلالان تبدیل شده و عمدتا مردم عادی، نامشان از این قرعه کشی ها بیرون نمی آید؛ حال آنکه آثار آن را هم به راحتی می توان مشاهده کرد و ردی را از خودروهای وارداتی در خیابان های شهر نمی توان دید؛ به این معنا که این خودروهای چینی هستند که به دلیل شرایط سهل فروش، چهره شهر را تغییر داده اند و هنوز خبری از تردد خودروهای وارداتی غیرچینی در خیابان ها نیست. کوروش مرشد سلوک، عضو هیات‌مدیره انجمن واردکنندگان خودرو در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین به چند سوال مهمی که درخصوص خودروهای وارداتی مطرح است، پاسخ داده است که در ادامه می‌خوانید:
قیمت خودروهای وارداتی چگونه تعیین می‌شود؟
قیمت‌گذاری زیرنظر سازمان حمایت است، وقتی خودرو وارد می‌شود یک‌سری آیتم درنظرمی‌گیرند و قیمت تمام شده خودرو را لحاظ می‌کنند. در این بین شرکت واردکننده خودرو با ۱۵ درصد سود بازرگانی و ۳ درصد خدمات پس از فروش، عملا با ۱۸ درصد سود می‌تواند یک خودرو را بفروشد.
اما گفته می‌شود که شرکت‌های واردکننده از واردات خودرو ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد سود می‌برند.
چنین موضوعی به هیچ عنوان صحت ندارد، بیشترین منافع از واردات خودرو را دولت می‌برد. مجموع تعرفه، اسقاط، آمبولانس و عوارض گمرکی ۱۳۰ درصد است که درآمد دولت است. درآمد واردکننده صرفا ۱۵ درصد است و با آمار و ارقام قابل اثبات است.
نظر شما در مورد عرضه خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه چیست؟
با این دستورالعمل عرضه خودروهای وارداتی خودمان داریم مصرف کننده را دلال می‌کنیم. شرکت واردکننده خودرو با تمام مشکلاتی که وجود دارد، ماشین را وارد می‌کند و با قیمتی که براساس تائیدیه سازمان حمایت است در سامانه ارائه می‌کند. بخش اعظمی از ثبت‌نامی‌ها در سامانه مصرف‌کننده واقعی که ماشین را با هدف استفاده بخرند نیستند، اکثرا دلال هستند و ماشین را با هدف سرمایه‌گذاری می‌خرند؛ درصد فوق‌العاده اندکی از خریداران مصرف‌کننده واقعی هستند.
دلال در سامانه ثبت‌نام می‌کند و ماشینی که با سود بازرگانی ۱۸ درصد، ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ارائه شده است را می‌خرد و سپس با توجه به محدودیت عرضه، ماشین در بازار ۴ میلیارد قیمت می‌خورد و او ۲ میلیارد سود کسب می‌کند. این درحالی است که شرکت واردکننده فقط ۱۸ درصد منتفع می‌شود که ۸ درصد از آن بابت هزینه‌های سربارش می‌رود.
چرا اثری از خودروهای وارداتی در کف خیابان‌ها نیست؟
۷۰ درصد از خودروهای وارداتی در پارکینگ‌ها هستند. زمانی که حجم واردات یک برند افزایش پیدا می‌کند و عرضه در سامانه افزایش می‌یابد، جذابیت آن ماشین کم می‌شود و دلال سراغ ماشینی می‌رود که به تعداد کم از آن وارد شده است، چون سود بیشتری دارد؛ در این شرایط شخصی که از قبل برای ماشین وارداتی ثبت‌نام کرده است، یا انصراف می‌دهد یا این که مجبور می‌شود ماشینی را که به امید کسب سود خریده بود را بفروشد.
ارز واردات خودرو از کدام منابع تامین می‌شود؟
ارز واردات خودرو از چند ردیف تامین می‌شود و خود بانک مرکزی هم ارز تخصیص می‌دهد. اکثر واردکنندگان خودرو مشکل ارز دارند.
صادرکنندگان پسته به واردات خودرو با ارز حاصل از صادرات پسته معترض هستند و می‌گویند واردکنندگان خودرو باعث اختلال در بازارهای صادراتی آنها شده‌اند، نظر شما در این باره چیست؟
به عنوان واردکننده خودرو، صادرکننده پسته نیستم. این روند قطعا محدود است و ضریبش نسبت به واردکننده‌ها اندک است.
اما وقتی دولت شرایطی را ایجاد می‌کند و می‌گوید واردکننده از ارز صادرات استفاده کند، معلوم است این اتفاق می‌افتد و واردکننده در این زمینه مقصر نیست. در این شرایط اگر در بازار دلالی واردات خودرو ۳۰ درصد و صادرات پسته ۱۰ درصد سود داشته باشد، واردکننده از ۱۰ درصد سود صادرات پسته صرف‌نظر می‌کند و کل بازار ارزی منطقه را در اختیار می‌گیرد و از محل خروج ارز که محل صادرات است واردات خودرو انجام می‌دهد و قطعا سود بیشتری می‌برد.
وزارت صمت از ۹۰ هزار ثبت سفارش خودرو در سال ۱۴۰۲ خبر داده است و می‌گوید با این اتفاق واردات خودرو سرعت می‌گیرد، نظر شما در این باره چیست؟
ثبت سفارش ملاک واردات خودرو نیست، ثبت سفارش انجام می‌شود و ممکن است به مشکلاتی مانند عدم تخصیص ارز مواجه و اصلا ثبت سفارش باطل شود، ملاک واردات خودرو فقط ترخیص از سوی گمرک است.
تامین خودروهای وارداتی با چه چالش‌هایی مواجه است؟
واردکننده‌های اصلی با توجه به این که مشمول تحریم هستیم به صورت مستقیم خودرو تامین نمی‌کنند. دستورالعملی جدیدی وجود دارد مبنی بر این که واردکننده‌های خودرو با یک شرکت واسط که نمایندگی شرکت مادر را دارد قرارداد ببندند تا از طریق واسطه بتواند از کانال خودروهای تامین شده در کشورهای ثالث نیازهای داخل را برآورده کنند.
در مورد خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی نگرانی‌های فراوانی وجود دارد، این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟
بحث خدمات پس از فروش با قوانین ضوابط فعلی که وجود دارد کاملا به انحراف می‌رود و قطعا در آینده مصرف کننده در این زمینه با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد شد.
چه پیشنهادی به دولت چهاردهم درخصوص واردات خودرو دارید؟
واردات خودرو با دو معضل مواجه است که مورد اول دستورالعمل‌ها و قوانین متضاد است، از ابتدا تا انتهای واردات خودرو از بحث نمایندگی گرفته تا خدمات پس از فروش آنالیز نشده و با هم در تناقض هستند، اگر این موارد بازنگری و همسو نشوند، حتی با وجود تامین منابع ارزی باز هم واردات خودرو تسهیل نمی‌شود.
موضوع بعدی هم بحث ارز است، هر چقدر که دولت بتواند ارز بیشتری تامین کند و تخصیص ارز به واردات خودرو بیشتر شود، واردات خودرو افزایش می‌یابد.