عضو کمیسیون آموزش مجلس درباره افزایش چشم گیر شهریه دانشگاه آزاد به «اقتصاد 100» گفت: افزایش شهریه‌ها باید به صورت تدریجی و با ملاحظه شرایط مالی خانواده‌ها صورت گیرد تا دانشجویان و خانواده‌های آنان دچار بحران‌های مالی نشوند.

به گزارش اقتصاد 100، افزایش شهریه رشته‌های علوم پزشکی، دندانسازی و داروسازی دانشگاه آزاد در سال جاری اعتراض تعدادی از دانشجویان را به دنبال داشته است. 

به طوری که در روزهای گذشته تعدادی از داوطلبان مقابل سازمان مرکزی دانشگاه آزاد حضور یافته و علت تجمع خود را در اعتراض به افزایش چند برابری شهریه بدون اطلاع قبلی و پس از اعلام نتایج نهایی کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ اعلام کردند.

فرشاد ابراهیم پور، عضو کمیسیون آموزش مجلس در این رابطه به خبرنگار «اقتصاد 100»، گفت: آموزش عالی در هر کشوری نه تنها به عنوان یک نهاد علمی، بلکه به عنوان یک نیروی اجتماعی و فرهنگی نقش حیاتی در شکوفایی استعدادهای جوانان و رشد نیروی انسانی متخصص دارد. دانشگاه آزاد اسلامی با ارائه برنامه‌های گسترده در رشته‌های مختلف، به ویژه علوم پزشکی، در این راستا نقشی بسیار مهم ایفا می‌کند. با این حال، افزایش چشمگیر شهریه‌های این دانشگاه در رشته‌های پرتقاضا مانند پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، زمینه‌ساز نگرانی‌های جدی از جهت تضعیف عدالت آموزشی و محدود شدن دسترسی به آموزش عالی برای اقشار کم‌بضاعت اقتصادی است.

این نماینده ادامه داد: عدالت آموزشی تنها به معنای فراهم کردن امکانات آموزشی برای همه اقشار نیست، بلکه به معنای ایجاد فرصت‌های برابر برای همه افراد جامعه در جهت دستیابی به آموزش با کیفیت و تحصیلات عالی است. این مفهوم، به خصوص در نظام‌های آموزشی، ناظر بر آن است که افراد با استعداد از هر قشر و طبقه‌ای، امکان دسترسی به آموزش‌های پیشرفته را داشته باشند، حتی اگر از لحاظ مالی محدودیت‌هایی داشته باشند.
تهدیدی برای دسترسی به تحصیلات عالیه در رشته‌های پزشکی

عضو کمیسیون آموزش مجلس با اشاره به افزایش بی‌رویه شهریه‌ها در رشته‌های پزشکی و تخصصی عنوان کرد: این امر می‌تواند افراد با استعداد و توانمند از اقشار کم‌بضاعت اقتصادی را از دستیابی به رؤیای تحصیل در این رشته‌ها باز دارد. در شرایطی که تحصیلات عالی یکی از اساسی‌ترین ابزارهای دستیابی به عدالت اجتماعی محسوب می‌شود، این سیاست‌ها می‌تواند عملاً فرصت تحصیل را تنها به افراد متمول جامعه محدود کند و جوانان مستعد و پرتلاش، علیرغم داشتن استعداد ذاتی، از ورود به این عرصه محروم شوند.

ابراهیم پور اضافه کرد: در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳، شاهد افزایش چشمگیر شهریه‌ها در برخی رشته‌های پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی هستیم. برای مثال، شهریه رشته‌های پزشکی به حدود ۱۸۰ میلیون تومان رسیده است. این میزان افزایش، چالش جدی برای خانواده‌هایی ایجاد می‌کند که باوجود داشتن فرزندان بااستعداد و علاقه‌مند به تحصیل در این رشته‌ها، توان مالی لازم برای پرداخت چنین شهریه‌هایی را ندارند. این تصمیم می‌تواند به محروم ماندن قشرهای کم‌بضاعت از تحصیل در رشته‌هایی که نقشی حیاتی در تأمین نیازهای جامعه ایفا می‌کنند، منجر شود.

معاون وزیر سابق آموزش و پرورش گفت: تحصیل در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی علاوه بر توان علمی و علاقه‌مندی، نیازمند پشتوانه مالی قوی نیز هست. در نتیجه، افراد بااستعداد اما فاقد منابع مالی، از این مسیر باز می‌مانند. این مسئله نه تنها نقض عدالت آموزشی است، بلکه در درازمدت می‌تواند به کاهش کیفیت نیروی انسانی در این حوزه‌ها منجر شود، چرا که به جای جذب استعدادهای واقعی، تنها افراد برخوردار از توان مالی امکان ادامه تحصیل خواهند داشت.

او عنوان کرد: یکی از پیامدهای مستقیم این افزایش شهریه‌ها، محرومیت دانش‌آموزانی است که باوجود استعداد ذاتی و توان علمی بالا، به دلیل مشکلات مالی از تحصیل در رشته‌های پزشکی باز می‌مانند. این جوانان، که می‌توانستند به متخصصان پزشکی آینده تبدیل شوند و نقش مؤثری در بهبود سلامت جامعه ایفا کنند، با موانعی غیرمنطقی روبرو شده و از ورود به دانشگاه و تحقق رؤیاهای خود باز می‌مانند.

ابراهیم پور تاکید کرد: این مسئله نه تنها به معنای از دست دادن فرصت‌های تحصیلی برای افراد بااستعداد است، بلکه در نهایت می‌تواند به ضرر جامعه نیز باشد. جامعه‌ای که نتواند از تمامی ظرفیت‌های انسانی خود استفاده کند و تنها افرادی را که از لحاظ مالی توانمند هستند، وارد حوزه‌های علمی کند، در درازمدت با مشکلاتی در کیفیت و توانمندی نیروی انسانی خود مواجه خواهد شد.

وی افزود: دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه و متعادل، به گونه‌ای عمل کند که افزایش شهریه‌ها با عدالت آموزشی و مسئولیت اجتماعی هم‌خوانی داشته باشد. 
پیشنهاد به دانشگاه آزاد برای ایجاد بورسیه‌ها و وام‌های تحصیلی

این نماینده مجلس توضیح داد: دانشگاه آزاد می‌تواند با ارائه بورسیه‌های تحصیلی به دانشجویان مستعد و کم‌بضاعت، فرصت ادامه تحصیل در رشته‌های پزشکی را برای آنان فراهم کند. همچنین، اعطای وام‌های تحصیلی با بازپرداخت بلندمدت می‌تواند فشار اقتصادی وارده بر خانواده‌ها را کاهش دهد.
تاکید بر افزایش تدریجی و کنترل‌شده شهریه‌ها

وی ادامه ادامه داد: افزایش شهریه‌ها باید به صورت تدریجی و با ملاحظه شرایط مالی خانواده‌ها صورت گیرد تا دانشجویان و خانواده‌های آنان دچار بحران‌های مالی نشوند. این سیاست می‌تواند به تعادل میان نیازهای مالی دانشگاه و توان پرداخت دانشجویان منجر شود.
ایجاد سازوکارهای حمایتی برای دانشجویان کم‌بضاعت

عضو کمیسیون آموزش مجلس بیان کرد: ایجاد صندوق‌های حمایتی یا برنامه‌های خاص برای دانشجویان با توان مالی پایین می‌تواند راهی مؤثر برای حمایت از این قشر باشد. این اقدامات می‌توانند به نوعی تضمین‌کننده دسترسی همگان به تحصیلات عالی در رشته‌های پزشکی باشند.
سیاست‌های مسئولانه‌ در حوزه شهریه‌ها

نماینده مردم ایذه و باغ ملک در مجلس گفت: دانشگاه باید به عنوان نهادی که علاوه بر تولید علم، مسئولیت اجتماعی نیز بر عهده دارد، در افزایش شهریه‌ها مسئولانه‌تر عمل کند و اطمینان حاصل کند که این افزایش‌ها به محروم شدن بخش بزرگی از جامعه از فرصت‌های تحصیلی منجر نمی‌شود.

وی اضافه کرد: دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه آزاد اسلامی، به عنوان یکی از بزرگترین نهادهای آموزشی کشور، وظیفه دارند به گونه‌ای عمل کنند که عدالت آموزشی، به عنوان یکی از اصول اساسی توسعه پایدار، در عمل محقق شود. افزایش شهریه‌ها، به‌ویژه در رشته‌های پزشکی، اگر با سیاست‌های حمایتی و تسهیلاتی همراه نباشد، می‌تواند باعث محرومیت استعدادهای درخشان و کم‌بضاعت از دسترسی به آموزش عالی شود.

نماینده مجلس در پایان تاکید کرد: در نهایت، تحقق عدالت آموزشی نیازمند بازنگری در سیاست‌های شهریه‌گذاری و ارائه تسهیلات مالی مناسب به دانشجویان است. اگر دانشگاه‌ها به گونه‌ای عمل کنند که تمامی اقشار جامعه بتوانند با توجه به توان علمی خود به آموزش عالی دسترسی پیدا کنند، نه تنها دانشجویان بااستعداد از فرصت‌های تحصیلی بهره‌مند خواهند شد، بلکه جامعه نیز از نیروی انسانی متخصص و کارآمد بهره خواهد برد.