برترین‌ها: شرکت ایران خودرو، به عنوان بزرگترین خودروساز کشور، با وجود تمامی امیدواری‌ها برای خروج از بحران‌های مالی و افزایش تولید، همچنان در چرخه زیان‌دهی عمیق قرار دارد. به نقل از تابناک، انتشار صورت‌های مالی شش‌ماهه این شرکت نشان از رقم شگفت‌آوری در زیان‌دهی دارد؛ زیانی که در نیمه نخست سال به بیش از ۱۱ هزار و ۷۹۸ میلیارد تومان رسیده و این به معنای افزایش زیان به صورت ماهانه، روزانه و حتی ساعتی است. به طور میانگین، هر ماه این شرکت حدود ۲ هزار میلیارد تومان و هر روز حدود ۶۳ میلیارد و ۴۳۵ میلیون تومان زیان کرده است. به بیان دقیق‌تر، ایران خودرو در هر ۶۰ دقیقه، بیش از ۲ میلیارد و ۶۴۳ میلیون تومان به زیان‌های گذشته خود افزوده است؛ رقمی که اگر به صورت ارزی محاسبه شود، برای خرید یک خودروی شاسی‌بلند ژاپنی فورچونر در بازار دبی کافی خواهد بود. 

 ابعاد تاریخی زیان انباشته ایران خودرو

بررسی بیشتر این موضوع نشان می‌دهد که ایران خودرو در شرایط کنونی به یک رکورد تاریخی در زیان انباشته دست یافته است. با احتساب زیان خالص نیمه نخست سال جاری، زیان انباشته این شرکت تا ابتدای فصل پاییز به ۱۲۲ هزار و ۱۶۰ میلیارد و ۱۷۵ میلیون تومان رسیده که معادل ارزی آن در نرخ دلار مرکز مبادله حدود ۲ میلیارد و ۴۱۴ میلیون دلار است. حتی اگر این زیان انباشته را با نرخ آزاد ۶۸ هزار تومانی دلار حساب کنیم، رقمی معادل یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار می‌شود که باز هم برای یک شرکت تولیدی داخلی، چشمگیر و نگران‌کننده است. این حجم از زیان‌ها، ایران خودرو را در آستانه بحرانی قرار داده که به گفته کارشناسان، رفع آن نیازمند تغییرات اساسی در سیاست‌های مدیریت مالی و عملیاتی این شرکت است.

نقش مدیریت و فراموشی شعار "جهش تولید"

براساس اطلاعات کدال، ایران خودرو در سال گذشته ۵۳۷ هزار و ۶۰۰ خودرو تولید کرده بود که این تعداد نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۴۷ هزار و ۵۹۸ خودرو کمتر است. در ابتدای سال جاری، این شرکت با توجه به اهداف تولید، برنامه‌ریزی کرده بود که به تولید ۶۷۶ هزار و ۲۴۷ خودرو برسد. اما تا پایان مهرماه، این هدف‌گذاری نه تنها محقق نشده بلکه در بازه زمانی مشابه نسبت به سال قبل نیز کاهش تولید داشته است. تا این زمان، ایران خودرو تنها موفق به تولید ۲۹۹ هزار خودرو شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، بیش از ۸ هزار و ۶۰۰ خودرو کمتر است. با ادامه این روند، دستیابی به هدف "جهش تولید" برای ایران خودرو به طور جدی مورد تردید است و به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی‌های مدیریتی فعلی این شرکت نیاز به بازنگری دارد.

بحران نقدینگی و بدهی‌های کلان

وضعیت نامناسب مالی ایران خودرو به دلیل بدهی‌های سنگین این شرکت، یکی از چالش‌های عمده‌ای است که چشم‌انداز روشنی برای آینده آن ترسیم نمی‌کند. این شرکت با دریافت بیش از ۱۵ هزار و ۷۴۱ میلیارد تومان تسهیلات و مجموع بدهی بیش از ۲۰۸ هزار میلیارد تومان تا پایان شهریورماه، در شرایطی به فعالیت ادامه می‌دهد که احتمالاً سال آینده با مشکلات جدی‌تری روبرو خواهد شد. این میزان بدهی به نوبه خود فشار زیادی بر شرکت وارد کرده و زمینه‌ساز نگرانی‌هایی درباره توانایی بازپرداخت این بدهی‌ها شده است. با توجه به این شرایط، برخی کارشناسان بر این باورند که عدم توجه به مدیریت بدهی و نقدینگی می‌تواند در نهایت به خروج این شرکت از بورس بینجامد.

اخراج موقت از بورس؛ فرصتی برای اصلاح یا تعویق بحران؟

براساس قانون تجارت، شرکت‌های با زیان انباشته نجومی باید از بورس خارج شوند و به بازار پایه فرابورس منتقل گردند. ایران خودرو نیز با توجه به زیان انباشته سنگین، سال جاری با خطر خروج از بورس مواجه بود. با این حال، فشار نهادهای بالادستی و وزارت صمت باعث شد که سازمان بورس به ایران خودرو یک سال مهلت دهد تا با رفع مشکلات و بهبود شرایط مالی، از خروج از بورس جلوگیری کند. این مهلت هرچند به صورت موقت مشکلات ایران خودرو را به تعویق انداخته است، اما کارشناسان بر این باورند که در صورت عدم اصلاح و تغییرات بنیادین در عملکرد شرکت، احتمالاً سال آینده دوباره این مسئله به موضوعی جدی تبدیل خواهد شد و بازار سهام باید تصمیم‌گیری جدیدی درباره آینده این شرکت داشته باشد.

چالش‌های پیش‌رو؛ آیا ایران خودرو می‌تواند اصلاحات را پیاده‌سازی کند؟

ایران خودرو در شرایط کنونی با چالش‌های بزرگی از جمله نقدینگی محدود، بدهی‌های سنگین، عدم تحقق برنامه‌های تولید و زیان‌های انباشته روبرو است. برای اینکه این شرکت بتواند به مسیر موفقیت بازگردد، نیاز به اصلاحات جدی در سطوح مختلف مدیریتی و عملیاتی دارد. در غیر این صورت، بحران مالی موجود نه تنها به اقتصاد ایران بلکه به اعتبار و جایگاه صنعت خودروسازی کشور نیز آسیب‌های جدی وارد خواهد کرد.