شادی کریسمس در خیابان میرزای شیرازی
دی ماه که میشود، محلههای ارمنی نشین تهران رنگ و بوی کریسمسی به خود میگیرند. خیابان میرزای شیرازی از مهمترین این خیابانهاست که هر ساله با ظهور اولین دانههای برف زمستانی تبدیل به بزگترین بازار فروش ملزومات برگزاری جشن کریسمس در تهران میشود.
کریسمس در محلات تهران
«محله میرزای شیرازی تا ۱۰ سال قبل هم محل زندگی ارامنه بود، اما اکنون بسیاری از آنها مهاجرت کرده اند و می توان گفت تعداد کمی از آنها باقی مانده اند. خیلی از آنها به محله های جلفا یا مجیدیه رفته اند.» این را فروشنده یکی از مغازه ها می گوید و چند گوی شیشه ای رنگی را داخل جعبه قرار می دهد تا برای یکی از مشتری ها بفرستد. او ادامه می دهد:«همه نوع مشتری داریم از هموطنان مسیحی تا افرادی که شادی و رنگ را دوست دارند و بنا به سلیقه و نیاز از مغازه های این خیابان خرید می کنند. البته به دلیل نزدیکی سفارتخانه های روسیه و ارمنستان، اتباع این کشور هم برای خرید اینجا می آیند.»
«اینجا بازار اجناس چینی هم حسابی داغ است.» این را یکی دیگر از فروشنده ها می گوید و تاکید می کند قیمت اجناس به دلیل واردات و محاسبه آن به دلار نوسان دارد. مرد فروشنده در خصوص قیمت درخت های کریسمس می گوید:«قیمت ها با توجه به سایز درخت ها فرق می کند. درخت کاج با سایز ۶۰ سانت از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تا درخت سه متر از ۷۰ تا ۹۰ میلیون تومان قیمت دارند. تا چند سال پیش از درخت کاج طبیعی استفاده می کردیم، اما می گویند به دلایل محیط زیستی خرید و فروش آن ممنوع شده و حالا کاج های چینی وارد بازار شده است و ما مجبوریم از درخت های کاج غیرواقعی برای جشن سال نو استفاده کنیم.»
تنوع گوی و ستاره
مشتری های داخل مغازه نمی توانند درباره گوی های رنگی به نتیجه برسند و از فروشنده راهنمایی می گیرند. گوی ها، ستاره ها و ریسه ها هم قیمت های متنوعی دارند؛ وسایلی که از آنها برای تزئین درخت کاج استفاده می شود، اما جالب ترین هدیه شب کریسمس، لنگه جوراب بابانوئل است که از ۲۰۰ هزار تومان شروع می شود. کلاه بابانوئل، آویزهای درختی و عروسک ها از آدم برفی تا گوزن های بزرگ و تنومند، هر کدام با برچسب قیمت در ویترین مغازه قرار گرفته اند. پسرک خردسالی با دست بزرگ ترین عروسک بابانوئل مغازه را نشان می دهد تا مادر آن را برایش بخرد. می گوید هر سال برایش بابانوئل کوچک می خرند و به همین دلیل هیچ وقت آرزوهایش برآورده نمی شود. این بار می خواهد با خرید بابانوئل بزرگ آرزویش که داشتن خواهر است برآورده شود. صدای موسیقی توجه همه را به آن طرف خیابان جلب می کند؛ جایی که نوازنده آکاردئون یکی از آهنگ های معروف شب کریسمس را می خواند و پسر جوانی که لباس بابانوئل به تن کرده است همراه با مردم با خواننده همخوانی می کنند. لحظه های به یادماندنی رقم می خورد و بازار عکس گرفتن با بابانوئل هم حسابی داغ است. زن، عصا زنان خودش را به خواننده می رساند و اسکناسی را داخل کلاه می اندازد؛ از ارامنه محله جلفاست و برای خرید شب عید به اینجا آمده است. می گوید:«سال ۲۰۲۴ سال خوبی نبود. جنگ روسیه و اوکراین و جنگ غزه کام خیلی از مردم دنیا را تلخ کرد. باور کنید وقتی تصاویر مردم غزه و لبنان را می دیدم، از ته دل دعا می کردم تا قبل از پایان سال میلادی این جنگ متوقف شود. در شب میلاد مسیح دعا می کنم سال جدید سال آرامش برای همه مردم دنیاباشد.»
شب سال نو با طعم گاتا
برخلاف مغازه ها، قنادی قدیمی و مشهور این خیابان پر از مشتری است. چند میز و صندلی در پیاده رو چیده شده و روی صندلی ها زنان و مردان و دختران و پسران جوانی که شیرینی سفارش داده اند با نوشیدنی گرم، سعی می کنند برای چند دقیقه سرما را فراموش کنند. شیرینی مخصوص و معروف سال نو ارامنه با نام «گاتا»، اینجا خیلی مشتری دارد؛ شیرینی ای که ترکیبی از لایه های خمیری ترد و خوشمزه است. چند مشتری نیز شکلات یا شیرینی هایی با مغزهای خمیری سفارش می دهند. از بیرون قنادی هم بوی دلچسب قهوه تازه و کیک معروف شکلاتی تمام خیابان را پر کرده است. مرد، فنجان قهوه را سر می کشد و با لبخند می گوید:«ما دو بار خرید عید انجام می دهیم؛ یک بار کریسمس و یک بار هم عید نوروز. به هر حال سال هاست در ایران زندگی می کنیم و نوروز جشن ملی همه اقوام ایرانی است و با توجه به اینکه مسیحی هستیم، هر سال شب میلاد حضرت مسیح کنار خانواده جشن می گیریم. البته آن قدر اجناس مخصوص کریسمس گران شده است که ترجیح دادیم فقط قهوه و گاتا بخوریم و به خانه برگردیم. چند سال قبل درخت کریسمس خریدم و هر سال همان درخت را با وسایلی که از قبل داریم تزئین می کنیم و در گوشه خانه قرار می دهیم. خیلی از مردم ایران با وجود اینکه مسیحی نیستند اما میلاد مسیح و کریسمس را به ما تبریک می گویند و در شادی ما سهیم می شوند. آنها به ما محبت دارند.»ترافیک شبانگاهی هر لحظه بیشتر می شود و خودروها آهسته و آرام حرکت می کنند، اما صدای بوق و موسیقی جشن درهم آمیخته و چهره های خندان در این سرما، به جذابیت این شب ها افزوده است. بنا بر رسوم مسیحیان، بچه ها صبح کریسمس که از خواب بیدار می شوند قبل از هر چیز سراغ درخت کریسمس می روند تا هدیه های سال نو را از زیر آن بردارند؛ هدیه هایی که بسیاری از آنها از مغازه های همین خیابان خریداری می شوند.
ایران مهد همزیستی مسالمتآمیز ادیان
سیدرضا صالحی امیری وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی : میلاد خجسته حضرت عیسی مسیح (ع)، پیامآور عشق و صلح را به تمامی پیروان ادیان توحیدی و به ویژه هموطنان مسیحی و ارامنه عزیز و نجیب، تبریک و شادباش میگویم. این ایام مبارک، فرصتی مغتنم است تا بار دیگر بر اهمیت پیامهای والا و ارزشمند این پیامبر عزیز تأکید کنیم؛ پیامهایی که بر پایه محبت، نیکی به همنوعان و استواری در مسیر حق است. حضرت عیسی (ع) نمادی از صبر، گذشت و فداکاری است که درسهای ارزشمند او برای همه بشریت چراغ راهی روشن محسوب میشود.
ایران عزیز، با تاریخ چند هزار ساله خود، همواره مهد همزیستی مسالمتآمیز ادیان، فرهنگها و باورها بوده است. ایرانیان مسیحی از باشندگان مهم سرزمین ایران از ازمنه ایرانباستان هستند و ایرانیان نیز سهمی در شکوفایی تمدن مسیحی داشتهاند. این همبستگی و همدلی ایرانیان، میراث ارزشمندی است که باید با تلاشهای مشترک آن را معرفی و تقویت کرده و در نهایت به نسلهای آینده انتقال دهیم. ما به عنوان یک ایرانی، امروز نیز نقش خود را در شرایط کنونی جهان با اتکا به وفاق، همدلی و وحدت در میان تمدن جهانی ایفا کنیم. امروز توجه ملت ایران به این موضوع بیش از پیش اهمیت دارد و این نگرش میتواند زمینهساز رشد و شکوفایی و توسعه کشور در تمامی عرصهها باشد. با آرزوی روزهایی پر از شادی و آرامش برای همگان، میلاد حضرت مسیح (ع) را به هموطنان مسیحی و ارامنه عزیز، پیروان مسیحیت در جهان و همه موحدان تبریک میگویم. امید است این ایام مبارک، سرآغازی برای گسترش صلح، دوستی و سعادت در جهان باشد.