پدافند روسیه، متهم ردیف اول

با پیدا شدن جعبه سیاه دوم هواپیمای آذربایجانی، یک مقام آمریکایی گفته است که نشانه های اولیه حاکی از آن است که سامانه ضدهوایی روسیه ممکن است جت مسافربری را که در روز کریسمس در قزاقستان سقوط کرد، را هدف قرار داده باشد.

به گزارش شبکه شرق، در همین حال، مقامات جعبه سیاه دوم این هواپیمای مسافربری را پیدا کردند و امیدوارند علت فاجعه ای که ده ها نفر را کشته است روشن شود. به گفته مقامهای قزاقستان،  خواندن جعبه های سیاه یافت شده در محل حادثه حدود دو هفته طول می کشد.

یک مقام آمریکایی در گفت و گو با سی‌ان‌ان گفته است که شواهد نشان می دهد که یک سامانه ضد هوایی روسی به پرواز J2-8243 خطوط هوایی آذربایجان قبل از سقوط در نزدیکی شهر آکتائو شلیک کرده است.

این اولین باری است که ایالات متحده ارزیابی خود از سقوط روز چهارشنبه را ارائه می دهد. در این سانحه 38 نفر از 67 سرنشین هواپیما کشته شدند.

این مقام آمریکایی که به نامش اشاره نشده اعتقاد دارد که این شلیک غیرعمدی بوده است. به گفته او "اگر نشانه‌های اولیه در نهایت تأیید شود، ممکن است این شلیک، یک اقدام اشتباه از سوی واحدهای روسی آموزش ندیده و با هدف مقابله با پهپادهای اوکراینی باشد."

کانات بوزومبایف معاون نخست وزیر قزاقستان گفت که کمیسیونی برای بررسی علل سقوط هواپیما با حضور نمایندگانی از قزاقستان، آذربایجان و روسیه تشکیل شده است.

هواپیمایی آذربایجان روز چهارشنبه اعلام کرد این هواپیما قبل از فرود اضطراری در حدود 3 کیلومتری آکتائو، از مبدا باکو پایتخت آذربایجان به مقصد گروزنی، مرکز جمهوری خودخوانده چچن در جنوب روسیه در حرکت بود. رسانه های دولتی روسیه ادعا کرده‌اند که این هواپیما به دلیل مه شدید در گروزنی، تغییر مسیر داده است.

به گزارش وب سایت ردیابی پرواز Flightradar24، این هواپیما روز چهارشنبه ساعت 7:55 صبح به وقت آذربایجان  به پرواز درآمد و حدود دو ساعت و نیم بعد سقوط کرد.

مقامات توضیح ندادند که چرا هواپیما از عرض دریای خزر عبور کرده است، آن هم در حالی که باکو و گروزنی در غرب دریای خزر و  آکتائو در شرق آن قرار دارد.

مارات کارابایف، وزیر حمل و نقل قزاقستان گفته است که مرکز کنترل قزاقستان حدود 45 دقیقه قبل از سقوط هواپیما سیگنالی از روسیه دریافت کرده است که می‌گوید هواپیما در حال تغییر مسیر است. براساس ادعای روس‌ها، هواپیما در سیستم های کنترل خود دچار نقص شده است و خدمه تصمیم گرفتند پس از دریافت گزارش هایی مبنی بر بدی آب و هوا به آکتائو پرواز کنند.یک مخزن اکسیژن در کابین مسافران منفجر شد و باعث از دست دادن هوشیاری مسافران شد.

وزیر حمل و نقل قزاقستان گفته است در حالی که خدمه دو بار اقدام به فرود در فرودگاه آکتائو انجام دادند، هواپیما از مسیر خود منحرف شد و هنگام سقوط ارتباطش با دیسپچرها قطع شد.

به نوشته وبسایت ردیابی پرواز Flightradar24  ، این هواپیما "در نزدیکی گروزنی در معرض پارازیت و GPS جعلی قرار گرفته است. پارازیت GPS می تواند به طور قابل توجهی توانایی هواپیما برای ناوبری و برقراری ارتباط را مختل کند و خطرات بالقوه ایمنی را ایجاد کند. داده‌ها و ویدیوی سقوط همچنین «نشان دهنده وجود مشکلات احتمالی خلبان برای کنترل هواپیما است."

سوراخ‌های بدنه هواپیما

ویدئو و تصاویر منتشر شده از هواپیما پس از سقوط، سوراخ هایی را در بدنه آن نشان می دهد که شبیه اصابت ترکش است. شرکت هواپیمایی آذربایجان در ابتدا به AZERTAC گفت که این حادثه بر اثر برخورد هواپیما با دسته ای از پرندگان رخ داده است.آژانس حمل و نقل هوایی فدرال روسیه نیز اعلام کرد که این هواپیما پس از برخورد با پرندگان سقوط کرده است.

با این حال، آندری کووالنکو، رئیس مرکز مقابله با ضد اطلاعات در دولت اوکراین، که زیرمجموعه شورای امنیت ملی و وزارت دفاع اوکراین است، این موضوع را رد کرد و  مدعی شد که هواپیما «توسط یک سامانه دفاع هوایی روسیه سرنگون شده است».این سقوط اندکی پس از حمله پهپاد اوکراینی به جنوب روسیه رخ داد.

فعالیت هواپیماهای بدون سرنشین در گذشته فرودگاه‌های این منطقه را بسته است و نزدیک‌ترین فرودگاه روسیه در مسیر پرواز هواپیما صبح چهارشنبه بسته شد.کووالنکو گفت: «روسیه باید حریم هوایی گروزنی را می‌بست اما نتوانست این کار را انجام دهد.»

جاستین کرامپ، کارشناس اطلاعاتی، امنیتی و دفاعی و مدیر عامل شرکت مشاوره ریسک Sibylline، به رادیو بی بی سی گفت که با توجه به شواهد موجود، شلیک روسیه به هواپیمای آذربایجانی با واقعیت موجود انطباق دارد. کرامپ افزود که پدافند هوایی روسیه در زمان آسیب دیدن هواپیما در گروزنی فعال بود.

او با اشاره به اینکه روسیه در مورد پهپادهای فعال اوکراینی دوربردتر که اغلب سرنگون نمی شوند، «بسیار نگران» است، گفت: «من فکر نمی کنم این اقدام عمدی باشد.»

همچنین به گزارش وال استریت ژورنال، شرکت Osprey Flight Solutions، یک شرکت مستقر در بریتانیا که خطرات امنیتی در بخش هوانوردی را تجزیه و تحلیل می کند، در هشداری به خطوط هوایی گفت که این پرواز "احتمالاً توسط یک سیستم دفاع هوایی ارتش روسیه سرنگون شده است."

روسیه دارای تعدادی سامانه ضد هوایی از جمله سامانه های موشکی زمین به هوای پیشرفته اس-300 و اس-400 و همچنین سامانه پانتسیر با برد متوسط ​ است.

واکنش کرملین

دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین گفت که گمانه زنی درباره علت سقوط هواپیما، قبل از انجام تحقیقات اشتباه است.

مولن آشیمبایف، رئیس مجلس سنای قزاقستان هم گفت که "ماهیت این خسارات و علل فاجعه در حال حاضر ناشناخته است."

به گزارش خبرگزاری دولتی آذربایجان، انتظار می‌رود مقامات برزیلی و نمایندگان شرکت سازنده هواپیمای Embraer وارد قزاقستان شوند. در حالی که مقامات روند جمع آوری مستندات منتهی به سقوط هواپیما را آغاز کرده‌اند.