شمارش معکوس برای مراوده دیپلماتیک ایران و آمریکا
روزنو :به نظر نگارنده مذاکرات احتمالی با محوریت برنامه هسته‌ای آغاز خواهد شد؛ هر چند بعید نیست که طرف آمریکایی مسائل دیگری همچون قضایا منطقه‌ای و برنامه موشکی را نیز مطرح کند.
پیش‌بینی می‌شود که در دولت جدید آمریکا یک بحث جدی بین یک اقدام دیپلماتیک جسورانه و یک اقدام نظامی جسورانه در گرفته باشد.
سالیوان دز این رابطه به رسانه ها پاسخ داد: «بدون اینکه شخصاً آن را به نتانیاهو نسبت دهم، می‌توانم بگویم که رهبری ارشد اسرائیل، چه در سطح سیاسی، چه در سطح نظامی و اطلاعاتی، به‌شدت وسوسه خواهند شد که از این لحظه استفاده کنند.»
از او درباره غزه و این موضوع پرسیده شد که آیا معتقد است دولت بایدن در مواجهه با انتقاداتی که مطرح شد«مبنی بر اینکه فشار کافی بر نتانیاهو برای توقف کشتار غیرنظامیان وارد نکرد»موضع درستی داشت؟
او می‌گوید: «رنج انسانی عظیمی در غزه وجود داشت، بنابراین اگر بخواهم اینجا بنشینم و بگویم «نه، نه، همه‌چیز عالی پیش رفت»، این نشان‌دهنده فقدان کامل همدلی انسانی خواهد بود. از سوی دیگر، ایده قطع ارسال سلاح به اسرائیل درحالی‌که از چندین جبهه مورد حمله قرار گرفته بود… نمی‌دانم چطور می‌توانستم چنین تصمیمی را توجیه کنم. بنابراین، این موضوع دشواری است.»
وی ادامه می‌دهد: «شاید این مهم‌ترین مسئله‌ای باشد که در این چهار سال تنها با گذشت زمان و کسب چشم‌اندازی بهتر بتوانم کاملاً قضاوت کنم که چه چیزی را درست انجام دادیم و چه چیزی را درست انجام ندادیم.»
با این وجود درباره دستور کار مذاکرات برخی خواهان گذاشتن همه پرونده‌های اختلافی روی میز مذاکره و توافقی جامع هستند که البته مذاکره جامع و توافق جامع بعید بنظر می‌رسد.
به نظر نگارنده مذاکرات احتمالی با محوریت برنامه هسته‌ای آغاز خواهد شد؛ هر چند بعید نیست که طرف آمریکایی مسائل دیگری همچون قضایا منطقه‌ای و برنامه موشکی را نیز مطرح کند.
درباره منطقه می‌توان گفت که اتفاقا شرایط کنونی در سایه تحولات سوریه، آتش‌بس در لبنان و غزه و توقف حملات یمن و عراق و در کل آرام شدن اوضاع منطقه مشوق مذاکره و توافق هسته‌ای است و اساسا فعلا چالش و مساله‌ای آنی در سطح منطقه برای مذاکره میان دو طرف وجود ندارد؛ مگر این که آمریکا خواستار مذاکره درباره توقف حمایت ایران از گروه‌های ضداسرائیلی و ترتیبات امنیتی در منطقه شود. طرح این مسائل چه قبل و چه در اثنای مذاکرات هیچ بعید نیست؛ اما بعید است که در نهایت به شرطی و مانعی جدی بر سر راه توافق هسته‌ای تبدیل شود.
درباره منطقه بعید نیست که تفاهماتی در حاشیه توافق هسته‌ای احتمالی میان دو طرف شکل بگیرد و درباره برنامه موشکی هم احتمالا ایران صرفا بر همان عدم افزایش برد آن‌ها بدون مذاکره درباره خود برنامه تاکید کند.
با این حساب چنان که گفته شد، دستور کار کانونی مذاکرات احتمالی همان برنامه هسته‌ای خواهد بود.
در این باره نیز ترامپ به میزان تعهدات ایران در برجام رضایت نخواهد داد و بیشتر از آن را خواهد خواست. در کل او برجامی را می‌خواهد که با قبلی متمایز باشد و در مقابل اوباما و بایدن با آن «پز» دهد.
فعلا باید منتظر شروع مذاکرات بود. اگر هم شروع شود، بعید است که دستکم در یک سال آینده به نتیجه روشنی برسد. البته پیش‌بینی نتیجه هم فعلا زود است؛ اما احتمال توافق در نهایت بیشتر از عدم توافق است.
اگر توافق حاصل شود که ایران باید خود را برای اظهارات جنجالی ترامپ آماده کند. او خیلی دوست دارد که با اولین مذاکره و هر توافقی بر روی آن مانوور دهد و آن را نشانه پیروزی خود بداند و چه بسا کلماتی بر زبان جاری کند که برای تهران آزاردهنده باشد.
اگر هم توافقی حاصل نشود، باید دید تنش تا چه سطح بی‌سابقه‌ای پیش خواهد رفت.
