هر آنچه باید از موزه هنرهای ملی ایران دانست

تاریخچه موزه هنرهای ملی

ساختمان موزه به نام (حوضخانه باغ نگارستان) از بناهای متعلق به دوره قاجار است که در عهد فتحعلی‌شاه قاجار در جنوبی‌ترین قسمت قصر باغ نگارستان ساخته شده و مجموعه قصر و کاخ باغ نگارستان به دست ۲ تن از معماران زبده آن دوران استاد عبدالله خان و استاد آقاجانی اصفهانی بنا شد. این موزه در ابتدا به عنوان یکی از بخش‌های سازمان ملی حفظ آثار باستانی و سنتی ایران فعالیت خود را آغاز کرد. هدف اصلی از تأسیس این موزه، گردآوری، حفظ و نمایش آثار هنری ملی و سنتی ایران بود تا نسل‌های آینده بتوانند با این میراث فرهنگی ارزشمند آشنا شوند.

معماری و محل موزه هنرهای ملی

مجموعه‌ باغ نگارستان طی سال‌های 1179 تا 1189 به دست دو تن از مشهورترین و ماهر ترین معماران اهل اصفهان احداث شد. یکی از بناهای ساخته شده به دست این دو استاد معمار، ساختمان حوضخانه بود که در بخش جنوبی باغ نگارستان قرار گرفته است. نقشه اصلی بنای حوضخانه به صورت صلیبی با چهار شاه نشین بود. بر روی چهار ستون این بنا گنبدی زیبا ساخته شده بود که در واقع قرینه حوض دایره‌ای شکل بین ستون‌های مذکور به حساب می‌آمد. سراسر بنا از گچبری‌های چشم نواز آکنده است. آب روان موجود در باغ با معماری خاصی به چهار ستون حوضخانه رسیده و از آنجا به داخل حوض مرمر وسط بنا ریخته می شد که جلوه بصری منحصر به فردی ایجاد می‌کرد. 

مجموعه‌های موزه هنرهای ملی

۲۷۱ اثر مهم و ارزشمند از بهترین و زیباترین هنرهای ملی ایران در رشته‌ها و زمینه های گوناگون را در خود جای داده است. رشته‌هایی مانند کاشی‌کاری، پارچه‌بافی، زری‌بافی، مینیاتور، معرق و منبت، گبه و فرش، قلم‌زنی، تذهیب و خاتم‌کاری، نگارگری، میناکاری. آثاری کوچکی هستند ولی غالب هستند نسبت‌به مابقی‌ آثار هنرمندان و تابلوهای نقاشی هستند که کاردست استادان بزرگ و معاصر مینیاتور کشور است.

در موزه هنرهای ملی تابلو‌های زیادی وجود دارد که بیشتر از داستان‌های آثار منظوم شعرایی چون فردوسی و نظامی الهام گرفته شده‌اند. به‌عنوان مثال بعضی از این آثار که تعدادشان از 50 اثر بیشتر است نشان دهنده داستان‌های منظوم عاشقانه، فلسفی، حماسی و عرفانی هستند. داستان‌های خسرو و شیرین، داستان‌های حماسی شاهنامه‌ ‌فردوسی، هفت‌پیکر و لیلی و مجنون نظامی، یوسف و زلیخا و دختر ترسا، داستان‌هایی هستند که در این تابلوها به تصویر کشیده شده‌اند. به طور کلی آثار هنرمندانی چون محمد علی زاویه، علی‌ کریمی، مقیمی‌ تبریزی، علی‌ اسفرجانی، علی ‌مطیع از آثار شاعران به نام ایرانی چون خیام، حافظ، مولوی، عطار، جامی و نظامی الهام گرفته شده است. بطور کلی موزه هنرهای ملی ایران دارای مجموعه‌های متنوع و ارزشمندی از آثار هنری ملی و سنتی ایران است که شامل موارد زیر می‌شوند:

 منسوجات و قالی‌ها: نمایش مجموعه‌ای از منسوجات و قالی‌های دست‌باف ایرانی که نمایانگر هنر و صنعت بافندگی در مناطق مختلف کشور هستند.

سفال و سرامیک: نمایش مجموعه‌ای از سفال‌ها و سرامیک‌های ایرانی که نمایانگر هنر و صنعت سفال‌گری در ایران هستند.

مینیاتور و نقاشی‌های سنتی: مجموعه‌ای از آثار مینیاتور و نقاشی‌های سنتی ایرانی که هنرمندان برجسته‌ای مانند کمال‌الدین بهزاد و رضا عباسی خلق کرده‌اند.

فلزکاری و زرگری: مجموعه‌ای از آثار فلزکاری و زرگری شامل ظروف، جواهرات و اشیاء زینتی که با تکنیک‌های سنتی ایرانی ساخته شده‌اند.

خوشنویسی و تذهیب: نمایش آثار هنری خوشنویسی و تذهیب که توسط خطاطان و هنرمندان برجسته ایرانی نوشته و تزئین شده‌اند.

اهمیت فرهنگی و هنری موزه هنرهای ملی

موزه هنرهای ملی ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی و هنری کشور، نقش بسزایی در حفظ و معرفی هنرهای سنتی و ملی ایران ایفا می‌کند. این موزه با ارائه اطلاعات جامع و نمایش آثار ارزشمند، به بازدیدکنندگان این فرصت را می‌دهد که با هنرهای اصیل ایرانی آشنا شوند و از دستاوردهای هنری و فرهنگی کشور قدردانی کنند.

فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی موزه هنرهای ملی

موزه هنرهای ملی ایران علاوه بر نمایش مجموعه‌های خود، به عنوان یک مرکز آموزشی و فرهنگی نیز فعالیت می‌کند. این موزه با برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها، نمایشگاه‌های مختلف و برنامه‌های آموزشی برای دانشجویان، هنرمندان و عموم مردم، به ترویج و گسترش دانش و آگاهی در زمینه هنرهای سنتی و ملی ایران کمک می‌کند.

دسترسی و بازدید موزه هنرهای ملی

موزه هنرهای ملی ایران در باغ نگارستان، واقع میدان بهارستان، خیابان صفی علیشاه، خیابان کمال الملک، ساختمان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد. دسترسی به این موزه از طریق وسایل نقلیه عمومی و شخصی به راحتی امکان‌پذیر است. این موزه همه‌روزه به جز ایام تعطیل رسمی برای بازدید عموم باز است و بازدیدکنندگان می‌توانند از مجموعه‌های متنوع و فضای تاریخی آن بهره‌مند شوند.