تحریم‌های جدید ترامپ، صادرات نفت ایران را به صفر می‌رساند؟/ پیش‌بینی برای قیمت نفت در ماه‌های آتی

 افزایش تولید ۸ عضو ائتلاف اوپک‌پلاس کل افزایش تولید این گروه در ماه‌های آوریل، مه و ژوئن را به ۹۶۰ هزار بشکه در روز می‌رساند، یعنی ۴۴ درصد از ۲.۲ میلیون بشکه در روز کاهش تولیدی که اوپک‌پلاس در ۲۰۲۲ توافق کرده بود، افزایش تولید اوپک‌پلاس را شاهد خواهیم بود. بدین ترتیب بازار‌ها انتظار مازاد عرضه را در ادامه سال جاری میلادی دارند.

برخی منابع می‌گویند عربستان، اوپک‌پلاس را برای تسریع افزایش تولید تحت فشار قرار داده تا اعضای نقض‌کننده قرارداد کاهش تولید مانند عراق و قزاقستان را به خاطره عدم پایبندی به سهمیه‌های خود تنبیه کند.

صادرات نفت ایران به صفر می‌رسد؟

بانک سرمایه‌گذاری بارکلیز به‌دنبال این تصمیم اوپک‌پلاس پیش‌بینی خود برای قیمت نفت برنت در سال جاری میلادی را ۴ دلار پایین آورد و ۶۶ دلار در هر بشکه اعلام کرده‌است. این بانک قیمت نفت در ۲۰۲۶ را با یک کاهش ۲ دلاری، ۶۰ دلار در هر بشکه تخمین می‌زند.

این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که چند روز قبل و در اوایل ماه مه ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، دور جدیدی از تحریم‌های ثانویه علیه فروش نفت و محصولات پتروشیمی ایران را اعلام کرد. این تحریم‌ها شامل شرکت‌ها و نهاد‌هایی می‌شود که با ایران در زمینه نفت همکاری می‌کنند، حتی اگر در کشور‌های ثالث مانند چین باشند. هدف این تحریم‌ها، کاهش صادرات نفت ایران به صفر است که در همان روز اعلام این تحریم‌ها، بازار نفت به آن واکنش نشان داد و افزایشی شد، اما اعلام افزایش تولید ازسوی اوپک‌پلاس تا اندازه‌ای این اثر را خنثی کرد و اکنون قیمت نفت جهانی روند نزولی را در پیش گرفته و شرکت‌های پیش‌بینی‌کننده قیمت نفت، برآورد‌های خود را از قیمت نفت در ماه‌های آتی، کاهش داده‌اند.

این تحریم‌های جدید، اشخاص و شرکت‌های کوچک را نشانه گرفته و به همین دلیل به نظر نمی‌رسد که بتواند برای بازاریابی و فروش نفت ایران ایجاد خلل کند، اما به گفته ایمان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه شرکت «FGE» که مشاوره شرکت‌های نفتی در جهان را بر عهده دارد، اگر این روند ادامه‌دار باشد و پالایشگاه‌ها و ترمینال‌های نفتی در بنادر چین را هدف قرار دهد، احتمالا روی فروش نفت ایران اثرگذار خواهد بود.

هرچند چین، بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران، به‌طور رسمی تحریم‌های آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسد، با این حال فشار‌های آمریکا باعث شده تا برخی شرکت‌های چینی محتاط‌تر عمل کنند.

ایمان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه شرکت «FGE» در دوبی در گفتگو با «نبض بازار» تأثیر تحریم‌های جدید را مورد واکاوی قرار داده و همینطور شرایط کنونی بازار جهانی نفت را تحلیل کرده است.

اقدام اخیر دونالد ترامپ مبنی بر تحریم شرکت‌های خریدار نفت ایران، چه تأثیری روی فروش نفت ایران خواهد داشت؟

ترامپ در طول هشت سال گذشته نیز بار‌ها اعلام کرده که هر شخص یا شرکتی که از ایران نفت خریداری کند با تحریم ایالات متحده رو‌به‌رو خواهد شد و به نظر نمی‌رسد حرف جدیدی باشد و بتواند تغییری در فروش نفت ایران ایجاد کند؛ بنابراین این تحریم‌های ثانویه، وزنی در بازاریابی و فروش نفت تحریمی ایران نخواهد داشت.

واکنش چین در برابر اعلام این تحریم‌های جدید چه بود؟

خریداران چینی که نفت ایران را می‌خریدند، هیچ نگرانی از تحریم آمریکا و تجارت با این کشور و سایر کشور‌های جهان نداشتند و به نظر نمی‌رسد این روند تغییری کند و به این روند ادامه خواهند داد. در این بین شرکت‌ها و اشخاص واسطی که تحت تحریم قرار گرفته‌اند نیز روند سابق را در پیش خواهند گرفت و همانگونه که در هشت سال گذشته با تغییر نام و تأسیس شرکت‌های صوری وارد عمل می‌شدند، اکنون نیز با همان روند ادامه خواهند داد؛ بنابراین ما انتظار نداریم تا زمانی‌که یک یا چند شرکت بزرگ که خریداران عمده نفت ایران هستند یا پالایشگاه‌های بزرگ چینی، ترمینال‌ها و بنادر در کشور‌های واسط مثل امارات، عمان، عراق، پاکستان یا مالزی تحریم نشوند، شاهد تغییری در فروش نفت ایران شویم. اما اگر چنین شود، آنجاست که می‌توانیم انتظار تأثیر قابل‌توجه در فروش نفت ایران در چین داشته باشیم.

چقدر این احتمال وجود دارد؟

اگر ترامپ در ادامه مسیر که به نظر ادامه‌دار است، به سراغ بازیگران بزرگ‌تر برود، آنگاه باید منتظر بود که فروش نفت ایران مختل شود و به نظر می‌رسد این احتمال وجود دارد، اما تا آن زمان انتظار ندارم این حرف‌ها و تهدید‌ها تغییر آنچنانی در روند فروش نفت و فرآورده‌های نفتی ایران داشته باشد.

اوپک‌پلاس اخیرا اعلام کرده برای دومین‌ماه پیاپی، عرضه نفت را افزایش خواهد داد که در مجموع ۹۹۰هزار بشکه در روز را شامل می‌شود. تأثیر این اقدام را بر بازار نفت چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بازار نفت نیز در حال حاضر بسیار متلاطم است. این تلاطم از نظر تقاضا به خاطر تعرفه‌های مالیاتی است که ترامپ اعلام کرده و تجارت جهانی را تحت تأثیر قرار داده است که در ادامه آن، هم تولید و هم تقاضای مصرف‌کننده را متأثر می‌کند. علاوه بر آنکه به خاطر بالا رفتن قیمت تقاضای گازوئیل برای بخش حمل‌ونقل به خاطر جابه‌جایی کالا در خشکی و همینطور بالا رفتن قیمت سوخت کشتی در دریا، انتظار می‌رود که رشد تقاضا کمتر شود.

قبل از جنگ تجاری که ترامپ در دنیا در رأس آن با چین داشت، انتظار رشد تقاضای بالای یک تا ۱.۱ میلیون بشکه نفت در روز را داشتیم، اما طی چند مرحله، انتظارمان را برای سال جاری میلادی ۲۰۲۵ به حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دادیم و بیش از ۳۰۰ هزار بشکه از رشد تقاضا را در پیش‌بینی‌ها کم کردیم.

اوپک‌پلاس هم که در ماه آوریل برای تولید ماه مه، سه برابر افزایش تولید نسبت به برنامه اعلام کرد، اخیرا برای ماه ژانویه هم همین اقدام را تکرار کرده است. احتمال می‌رود که اوپک‌پلاس این روند را ادامه دهد. براساس پیش‌بینی‌های ما مقداری از این افزایش تولید به‌دلیل افزایش فصلی مصرف در بازار جذب می‌شود، اما اگر این بشکه‌ها روی آب بمانند در فصل پاییز و زمستان بازار با مازاد عرضه رو‌به‌رو خواهد بود و همانطور که روند قیمت دلار تاکنون نزولی بوده این روند ادامه‌دار خواهد شد.

آیا پیش‌بینی برای قیمت نفت در ماه‌های آتی دارید؟

به نظر می‌رسد که باید قیمت‌های زیر ۶۰ دلار و حتی زیر ۵۰ دلار را انتظار داشته باشیم که قاعدتاً روی درآمد حاصل از فروش نفت ایران هم تأثیرگذار خواهد بود.