چرا ترامپ قصد دارد نام خلیج فارس را تغییر دهد؟

 دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، اعلام کرده قصد دارد در جریان سفر رسمی خود به عربستان سعودی، خلیج فارس را با عنوان «خلیج ع.ر.ب.ی» یا «خلیج عربستان» خطاب کند؛ ادعایی که با واکنش‌های تند مقامات ایرانی، کارشناسان حقوق بین‌الملل و کاربران شبکه‌های اجتماعی در داخل و خارج کشور مواجه شده است. این در حالی‌ است که نام «خلیج فارس» در تمامی اسناد تاریخی و رسمی بین‌المللی ثبت شده و هرگونه تلاش برای تغییر آن، مغایر با موازین حقوقی و اجماع جهانی تلقی می‌شود.

چرا ترامپ می‌خواهد نام خلیج فارس را عوض کند؟

به گفته منابع آگاه، ترامپ در پی تقویت روابط با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی، است و تغییر نام این پهنه آبی را به‌عنوان بخشی از سیاست‌های خود برای نشان دادن همبستگی با این کشورها در نظر گرفته است. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که ایران به‌طور قاطع بر پیوندهای تاریخی و فرهنگی خود با خلیج فارس تأکید دارد و تغییر نام آن را غیرقانونی می‌داند. کارشناسان معتقدند که هدف ترامپ از چنین اقدامی، ایجاد فضای تبلیغاتی و تأثیرگذاری بر سیاست‌های منطقه‌ای است، هرچند که از نظر حقوقی و بین‌المللی چنین تغییراتی هیچ‌گونه ارزش رسمی ندارد.

دلیل اهمیت فوق‌العاده خلیج فارس

خلیج فارس، که سومین خلیج بزرگ جهان محسوب می‌شود، به دلیل موقعیت استراتژیک و منابع عظیم نفتی و گازی خود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این منطقه یکی از بزرگ‌ترین منابع نفتی جهان را در خود جای داده و حدود ۶۰ درصد از ذخایر نفتی اثبات‌شده جهانی را تأمین می‌کند. علاوه بر منابع انرژی، خلیج فارس به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مسیرهای انتقال نفت و گاز، برای اقتصاد جهانی حیاتی است. 

جغرافیای خلیج فارس

خلیج فارس آبراهی است که از شرق به تنگه هرمز و دریای عمان و از غرب به دلتای اروندرود متصل می‌شود. این خلیج در میان ایران و کشورهای شبه‌جزیره عربستان قرار دارد و کشورهای ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و عمان در کرانه‌های آن واقع شده‌اند. مساحت خلیج فارس ۲۳۷٬۴۷۳ کیلومتر مربع است و طول آن از تنگه هرمز تا نقطه انتهایی در غرب حدود ۸۰۵ کیلومتر است.

ثبت جهانی خلیج فارس

در سال ۱۳۹۷، سازمان جهانی مالکیت فکرWIPO)  ) نام «خلیج فارس» را با پیشوند «مروارید» به‌عنوان نام رسمی ایران ثبت جهانی کرد. این ثبت جهانی، به‌عنوان یکی از معتبرترین منابع حقوقی، تلاش‌های کشورهای عربی برای تغییر نام خلیج فارس را با شکست مواجه کرده است. همچنین سازمان بین‌المللی هیدروگرافی نیز تنها نامPersian Gulf»  » را در نقشه‌ها و اسناد خود به‌عنوان نام رسمی این خلیج ثبت کرده است. همچنین در تقویم ایران نیز، ۱۰ اردیبهشت به‌عنوان «روز ملی خلیج فارس» شناخته می‌شود. این روز در سال ۱۳۸۴ به‌منظور پاسداشت هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. نام‌گذاری این روز یادآور آزادسازی بندر گمبرون (بندر عباس کنونی) از استعمار پرتغالی‌ها در سال ۱۶۲۲ میلادی توسط شاه عباس صفوی است و تأکیدی بر حفظ و پاسداری از میراث فرهنگی و هویت ایرانی در برابر هرگونه تحریف و تغییرات نامناسب است.