۲۷ هزار میلیارد تومان بدهی مشکوک‌الوصول در بانک تجارت
روزنو :بانک تجارت در سال گذشته با چالش‌های جدی در وصول بدهی‌های کلان خود روبه‌رو بوده است. آمارها نشان می‌دهد که بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان از تسهیلات پرداختی این بانک به مشتریان، مشکوک‌الوصول است.
بانک تجارت یکی از بانک‌هایی است که با حجم بالایی از بدهی‌های کلان، به‌ویژه در طبقه‌بندی مشکوک‌الوصول، مواجه است. بدهی‌هایی که عدم وصول آنها به‌طور مستقیم بر کاهش توان بانک در پرداخت تسهیلات جدید تأثیر گذاشته است.
بررسی‌های تازه از وضعیت بدهی‌های بانک تجارت در پایان سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که حجم قابل‌توجهی از مطالبات این بانک همچنان وصول نشده است.
بر اساس اطلاعات منتشرشده، تا پایان سال گذشته، مجموع تسهیلات خالص پرداخت‌شده از سوی بانک تجارت به مشتریان بزرگ به بیش از ۵۰ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است. از این میزان، بیش از ۳۴ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان در ردیف بدهی‌های غیرجاری طبقه‌بندی شده است.
اما مهم‌ترین بخش این گزارش، به مانده مطالبات مشکوک‌الوصول بانک تجارت مربوط می‌شود؛ رقمی که در پایان اسفندماه سال قبل به بیش از ۲۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. اهمیت این عدد از آن جهت است که طبق تعاریف بانک مرکزی، «مشکوک‌الوصول» به بدهی‌هایی اطلاق می‌شود که بیش از ۱۸ ماه از تاریخ سررسید یا قطع پرداخت اقساط آنها گذشته است. به بیان ساده‌تر، این بدهی‌ها در زمره‌ی مطالباتی قرار می‌گیرند که بازپرداخت آنها بسیار دشوار، و در بسیاری موارد غیرممکن است.
تنفس های طولانی مدت برای بازپرداخت وام های میلیاردی!
در میان مصادیق مشخص، دوره‌های طولانی تنفس در پرداخت اقساط برخی مشتریان نیز جای تأمل دارد. برای نمونه، «مجتمع فولاد و ذوب‌آهن ازنا با دریافت ۱۲۱ میلیارد تومان تسهیلات خالص با نرخ سود ۱۶ درصد، هنوز ۳۰ میلیارد تومان بدهی مشکوک‌الوصول دارد.» نکته مهم‌تر این است که برای این وام، دوره تنفس ۱۱۶ ماهه (نزدیک به ۱۰ سال) در نظر گرفته شده؛ به‌عبارتی بازپرداخت این وام پس از یک دهه آغاز شده است. مدت قرارداد نیز ۱۴۰ ماه تعیین شده بود. با این حال، حتی پس از این دوره، همچنان ۳۰ میلیارد تومان از این وام بدون بازگشت باقی مانده است؛ موضوعی که نیازمند شفاف‌سازی از سوی بانک تجارت است.
وام ۳ درصدی به کدام مشتری بانک رسید؟
در عین حال، برخلاف برخی بانک‌ها که تسهیلات با نرخ بهره صفر درصدی ارائه داده‌اند، بانک تجارت در پرداخت‌های خود چنین اقدامی نکرده است. با این وجود، کمترین نرخ سود تسهیلاتی که از سوی این بانک ثبت شده، مربوط به شرکت آزادتوشه سپاهان است. این شرکت تسهیلاتی معادل ۹۹۳ میلیارد تومان به‌صورت ارزی (فرانک سوئیس) با نرخ سود ۳ درصد دریافت کرده که دوره بازپرداخت آن ۶۸ ماهه بوده است. با این حال، پس از گذشت دوره مذکور، ۹۷۳ میلیارد تومان از بدهی این شرکت به‌عنوان مطالبات مشکوک‌الوصول باقی مانده، در حالی‌که ارزش وثیقه ارائه‌شده فقط ۳۱۸ میلیارد تومان بوده است. فاصله معنادار ارزش وام با میزان وثیقه، یکی از مواردی است که می‌تواند محل بررسی دقیق‌تری قرار گیرد.
در مجموع، رقم بالای مطالبات مشکوک‌الوصول بانک تجارت در شرایطی ثبت شده که بر اساس صورت‌های مالی ۹ ماهه منتهی به پایان آذرماه سال قبل، هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول این بانک با جهشی ۲۸۱ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل، به بیش از ۸ هزار و ۷۴۹ میلیارد تومان رسیده است، روندی که چالشی جدی برای سلامت مالی بانک و نظام بانکی کشور به‌شمار می‌رود.
بنابراین، هادی اخلاقی فیض‌آثار، مدیرعامل بانک تجارت که از سال ۱۴۰۰ تاکنون مدیریت این بانک را برعهده دارد، لازم است نسبت به وضعیت بدهی‌های سنگین این بانک و سازوکار تخصیص منابع به برخی مشتریان خاص، توضیح روشنی ارائه دهد. حجم بالای بدهی‌ها و برخی نگرانی‌ها نسبت به صورت‌های مالی بانک، لزوم شفاف‌سازی و پاسخگویی از سوی مدیریت را بیش از پیش نمایان کرده است.
