
بعد از توافق با آمریکا سفره مردم هم تفاوتی میکند؟
اما نکتهای که وجود دارد این است؛ تا چه اندازه میتوان به توافق با آمریکاییها اطمینان داشت. حداقل در این مورد خاص تجربه برجام به ما میگوید که آمریکاییها تا زمانی که توافقی برایشان الزامآور نباشد یا ضمانت قوی اجرایی نداشته باشد تن به آن نمیدهند و به راحتی از آن خارج میشوند و زیر میز میزنند. همانطور که پس از دو سال مذاکره ایران با ۱+۵ طرفین مذاکره به برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام رسیدند و اتفاقا همه طرفها نیز در یکی دو سال نخست از این توافق راضی بودند، اما از آنجا که ضمانت اجرایی در آن پیشبینی نشده بود، با تغییر دولت در آمریکا، ترامپ به عنوان رئیسجمهور جدید آمریکا آن را کنار گذاشت و از توافق خارج شد و تحریمهایی که به واسطه برجام تعلیق شده بود مجددا به صورت یکجانبه از سوی آمریکاییها اعمال شد.
گفته میشود که یکی از دلایل خروج آمریکا از برجام این بوده که، چون توافق با ایران و اروپاییها را دولت قبل امضا کرده، اما این توافق در کنگره آمریکا تبدیل به قانون نشده بود، راه برای خروج آمریکا از برجام وجود داشته است. به واسطه همین امر بود که وقتی اروپاییها خواستند برای پیشبرد برجام سازوکاری تحت عنوان اینستکس راهاندازی کنند تا ایران بتواند از امکانات برجام استفاده کند، این سازوکار هنوز نیامده، از کار افتاد چرا که ترامپ با فشار به اروپاییها و البته بیعملی آنها، جلو فعال شدن این سازوکار را گرفت و اجازه نداد تاثیر خاصی داشته باشد. در شرایط حاضر وضعیت تفاوت کرده و این بار طرفهای دیگر کنار رفته و ایران و آمریکا به واسطه عمان وارد مذاکره غیر مستقیم شدهاند. خواسته ایران از این مذاکرات و توافق رفع تحریمها در جهت حل مشکلات اقتصادی است که البته با یک حق تحفظ نیز همراه خواهد بود و به نظر میرسد که ایران اشتباه زمان برجام را تکرار نکند و شرط کند که توافق احتمالی جدید حتما باید به تصویب کنگره آمریکا برسد. با این حال این پرسش در جامعه مطرح است که در صورت شکل گرفتن توافق جدید، چه سودی عاید مردم خواهد شد و آیا باز هم ثمرات توافق در کانونهای قدرت قابل مشاهده خواهد بود یا مردم نیز ثمرات و فواید توافق را در وضع معیشتی و سفره خود خواهند دید.