تکاپوی دیپلماتیک برای میانجیگری میان تهران- تل‌آویو
روزنو :رامین پرتو:جنگ ایران و اسرائیل حالا نه تنها به تیتر یک اخبار رسانه‌های جهان تبیل شده بلکه شاهد موضع‌گیری و تکاپوی دیپلماتیک برای پایان دادن به آن از سوی کشورهای مختلف جهان هستیم. در این راستا دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه در گفت و گو با شبکه ای بی سی نیوز بار دیگر با انکار مشارکت واشنگتن در تجاوز رژیم اسرائیل به خاک ایران، با ادعای اینکه «در حال حاضر ایالات متحده در درگیری میان اسرائیل و ایران دخالت ندارد»، گفت: «ممکن است ما وارد این درگیری شویم». با این حال تا این لحظه وارد این جنگ نشده‌ایم. رئیس‌جمهوری آمریکا افزود که ممکن است ولادیمیر پوتین به عنوان میانجی میان ایران و اسرائیل وارد شود.
وی تصریح کرد: پوتین آماده میانجیگری است. او در این خصوص با من تماس گرفت و صحبت طولانی داشتیم. من معتقدم که این وضعیت حل‌وفصل خواهد شد. ترامپ بار دیگر از تجاوز رژیم اسرائیل به خاک ایران و علیه ملت بزرگ ایران دفاع کرد و گستاخانه گفت: چنین حمله‌ای علیه ایران باید رخ می‌داد تا شاید آنها بتوانند سریع‌تر به توافق برسند. رئیس جمهوری آمریکا مدعی شد: آنها (ایرانی‌ها) در حال صحبت هستند و مایلند توافقی انجام دهند. هیچ ضرب‌الاجلی برای بازگشت ایران به مذاکرات هسته‌ای وجود ندارد.
گفت‌وگوی عمان و ترکیه
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه روز گذشته (یکشنبه) در گفت‌وگوی تلفنی با هیثم بن طارق بن تیمور آل سعید سلطان عمان حملات اسرائیل به ایران را تهدیدی جدی برای امنیت منطقه‌ای دانست و بر لزوم جلوگیری از جنگ‌های بیشتر در منطقه تأکید کرد. اردوغان همچنین به انتقاد از سیاست‌های دولت بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم اسرائیل پرداخت و آن را «مشکلی برای ثبات و امنیت جهانی» توصیف کرد. وی افزود که این حملات درست پیش از آغاز دور ششم مذاکرات هسته‌ای، انجام شده‌اند و ترکیه همچنان بر موضع خود مبنی بر «مذاکره به عنوان تنها راه‌حل برای بحران هسته‌ای» تأکید دارد. رئیس‌جمهور ترکیه همچنین نگرانی‌های خود را در خصوص جنایات انسانی اسرائیل در غزه ابراز و تاکید کرد که «توسعه یافتن درگیری‌ها نباید مانع از توجه به نسل‌کشی در غزه شود».
پیشتر نیز جودت ییلماز معاون رئیس جمهور ترکیه در بیانیه‌ای اعلام کرد: حمله اخیر اسرائیل به ایران، اقدامی تحریک‌آمیز، فاقد مبنای حقوقی و تهدیدی جدید علیه صلح و ثبات منطقه‌ای محسوب می‌شود. ما این رویکرد تهاجمی دولت نتانیاهو را به‌شدت محکوم می‌کنیم. در این بیانیه با اعلام مراتب تسلیت و همدردی خود به مردم و مقامات ایران آمده است: در شرایطی که جنایات مستمر در غزه با واکنش فزاینده جامعه بین‌المللی مواجه شده و مذاکرات هسته‌ای با ایران در حال پیگیری است، انجام چنین حمله‌ای نشانه‌ای نگران‌کننده از بی‌توجهی به ارزش‌های انسانی، حقوق بین‌الملل و راهکارهای دیپلماتیک است. ییلماز افزود: جامعه جهانی، نهادهای بین‌المللی و کشورهای مسئول باید در برابر اقدامات اسرائیل که ثبات منطقه‌ای را تهدید و اصول انسانی و حقوقی را نقض می‌کند، موضعی قاطعانه‌تر و مؤثرتر اتخاذ کنند.
هشدار قطر درباره جنگ
وزارت امور خارجه قطر در بیانیه‌ای اعلام کرد که «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه این کشور روز یکشنبه در یک تماس تلفنی با «دیوید لمی» وزیر خارجه انگلیس گفت‌وگو کرد. بر اساس این بیانیه، گفت‌وگوی وزرای امور خارجه انگلیس و قطر بر اوضاع منطقه و به‌ویژه حملات اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران متمرکز بوده است. نخست‌وزیر قطر در این گفت‌وگوی تلفنی حملات رژیم اسراییل و نقض قوانین بین‌المللی از سوی این رژیم در منطقه را محکوم کرده و بر لزوم احترام به حاکمیت کشورها تأکید کرد. وی هشدار داد که تداوم تجاوزات اسرائیل، تلاش‌های بین‌المللی برای تحقق صلح را تضعیف کرده و ممکن است منطقه را به سمت جنگی فراگیر سوق دهد.
دونالدترامپ اعلام کرد که پوتین آماده میانجیگری در جنگ اسرائیل و ایران است و او در این خصوص با من تماس گرفت و صحبت طولانی داشتیم تا این وضعیت حل‌وفصل شود اما احتمال دارد که ما هم وارد این درگیری شویم
کنشگری عراق
در این راستا محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق روز یکشنبه به صورت تلفنی با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه گفت‌وگو کرد. طرفین وضعیت منطقه را بررسی کرده و بر اهمیت هماهنگی در مواضع مختلف و یکپارچگی تلاش‌ها به منظور تقویت امنیت و ثبات منطقه تأکید کردند. آنها همچنین، حملات اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران که تلاشی برای تشدید تنش‌ها و گسترش دامنه جنگ است، محکوم کردند و بر ضرورت اتخاذ موضعی یکپارچه از سوی همه کشورها، به‌ویژه کشورهای اسلامی، برای مقابله با سیاست‌های خصمانه اسرائیل تاکید کردند. السودانی بر مخالفت قاطع عراق با نقض حاکمیت و تجاوز به حریم هوایی این کشور که به‌عنوان نقض آشکار قوانین بین‌المللی شناخته می‌شود، تأکید کرد. وی همچنین از حمایت عراق از برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای اسلامی در استانبول برای بررسی تحولات و حوادث اخیر خبر داد. از سوی دیگر، اردوغان بر حمایت از حاکمیت عراق و همچنین پشتیبانی از اقدامات دولت عراق برای حفظ حاکمیت و جلوگیری از کشیده شدن این کشور به صحنه درگیری تأکید کرد.
حمایت اسلام‌آ‌باد از تهران
«محمد اسحاق‌دار» وزیر امور خارجه پاکستان در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از تصویب قطعنامه‌ای با اجماع آرا در سنای این کشور در حمایت از جمهوری اسلامی ایران در پی حمله تجاوزکارانه اسرائیل خبر داد. در متن این بیانیه که در صفحه شخصی اسحاق‌دار منتشر شده، آمده است: اسرائیل با تخطی از منشور سازمان ملل و قوانین بین‌المللی باری دیگر با حمله به جمهوری اسلامی ایران، کشور دوست و همسایه ما مرتکب جنایتی جنگی شده است. در ادامه این مطلب مطرح شد: حمله اسرائیل نقض آشکار اصول اساسی سازمان ملل و تمامی هنجارهای بین‌المللی است و صلح و امنیت منطقه و فراتر از آن را در معرض خطری جدی قرار داده است. اسرائیل در طی چند سال دلیل مرگ بسیاری از مسلمانان در جهان، به‌ویژه اسرائیل بوده است. او افزود: جهان و امت اسلامی در طی دو سال گذشته، شاهد کشتار کودکان و غیرنظامیان در مقیاسی غیرقابل تصور بوده است. انفعال مسلمانان جهان در برابر این نسل‌کشی به‌ویژه از این نظر دردسرساز است که اکنون به حمله اسرائیل به دیگر کشورهای مسلمان، از جمله ایران منجر شده است. در این بیانیه مطرح شد که سنای این کشور با اجماع آرا اسرائیل و جنایت‌های شنیع آن علیه امت اسلامی، به‌ویژه علیه کشور دوست و برادر فلسطین و ایران را محکوم می‌کند. در این بیانیه مطرح شد: سنای پاکستان در کنار برادران و خواهران ایرانی‌مان ایستاده است و از حق آنها برای دفاع از خود در قبال این تجاوز دفاع می‌کند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در گفت‌وگوی تلفنی با هیثم بن طارق بن تیمور آل سعید سلطان عمان حملات اسرائیل به ایران را تهدیدی جدی برای امنیت منطقه‌ای دانست و بر لزوم جلوگیری از جنگ‌های بیشتر در منطقه تأکید کرد
اسرائیل و ایران وضعیت «خطرناک» موجود را «گسترش ندهند»
به موازات این روند وونگ، وزیر امور خارجه استرالیا دیروز (یکشنبه) از اسرائیل و ایران خواست وضعیت «خطرناک» موجود را «گسترش ندهند» که می‌تواند منطقه گسترده‌تر غرب آسیا را تحت تاثیر قرار دهد. درگیری نظامی میان اسرائیل و ایران در نتیجه تجاوز این رژیم به تاسیسات نظامی، هسته‌ای و محله‌های مسکونی در سحرگاه ۲۳ خرداد آغاز شده است. به نوشته آناتولی، وونگ اعلام کرده که گفت: مستقیما به وزیر امور خارجه ایران می‌گویم «خویشتن‌داری کنید، به دیپلماسی و گفت‌وگو بازگردید، چراکه ادامه دادن به گسترش تنش‌ها برای تمام مردم منطقه پیامد دارد و فکر می‌کنم این موضعی است که بسیاری از کشورهای جهان نه تنها با ایرانی‌ها، بلکه با اسرائیلی‌ها مطرح می‌کنند».
فرجام سخن
با تمام این تفاسیر باید به این نکته اشاره کرد که وضعیت کنونی باعث شده تا تکاپوی دیپلماتیک در این راستا افزایش پیدا کند و در این میان کشورهای منطقه و فرامنطقه به دنبال کنشگری مثبت برای پایان این غائله هستند.
