
افزایش نارضایتیها و ناکارآمدی تامین اجتماعی در پرداخت حقوق بازنشستگان
سازمان تأمین اجتماعی در سالهای اخیر با مشکلات زیادی دست به گریبان بوده که این مشکلات به شکل معناداری زندگی میلیونها بیمهشده و بازنشسته را تحت تأثیر قرار داده است.
روند کند خدماترسانی، تأخیرهای مکرر در پرداخت مستمری و کسری بودجه عمیق، این نهاد مهم رفاهی را به سمت بحرانی پیچیده سوق داده و بازنشستگان از این سازمان رضایتی ندارند.
تأخیرهای طولانی و معوقات پرداخت مستمریها
یکی از برجستهترین و جدیترین مشکلات سازمان تأمین اجتماعی در دو سال اخیر، تأخیرهای مکرر در پرداخت حقوق مستمریبگیران بوده است. بازنشستگان بسیاری از استانها و شهرهای مختلف مجبور شدهاند ماهها برای دریافت حقوق ماهیانه خود صبر کنند که این امر فشار مالی شدیدی بر آنها وارد کرده است.
در مرداد ۱۴۰۴، مشکلات همسانسازی حقوق بازنشستگان باعث شده بود که پرداخت اختلافهای حقوقی به تعویق بیفتد و همین موضوع باعث افزایش تنش و اعتراضات عمومی شده بود.
بهطور مشخص، دفعاتی گزارش شده که برخی افراد تا چهار ماه برای دریافت مستمری خود با تأخیر مواجه بودهاند و سازمان قادر به ارائه جدول زمانبندی دقیق برای تسویه معوقات نشده است. این وضعیت نه تنها رفاه بازنشستگان را خدشهدار کرده بلکه اعتبار سازمان در میان مردم کاهش یافته است.
بحران مالی شدید؛ کسری بودجه و پیامدهای آن
از مهمترین علل مشکلات پرداخت مستمریها، کسری بودجه هنگفت سازمان تأمین اجتماعی است. دادههای اخیر حاکی از آن است که این سازمان با کسری مالی بالغ بر ۳۵۰ هزار میلیارد تومان مواجه بوده که ناشی از عدم توازن میان درآمدهای بیمهای و هزینههای سنگین بازنشستگی و خدمات درمانی است.
این کسری منابع باعث شده بسیاری از برنامههای توسعهای و خدماتی به تعویق بیفتد. از جمله، همسانسازی حقوق بازنشستگان بهدرستی و در موعد مقرر انجام نمیشود و پرداختهای بیمه تکمیلی نیز با چالش مواجه شده است. علاوه بر آن، تأمین اعتبارات برای حمایت از اقشار ضعیف و بیمهشدگان آسیبپذیر نیز بهشدت تحت تأثیر قرار گرفته است. ناگفته نماند که بدهیهای سازمان به تأمینکنندگان خدمات درمانی و سایر طرفهای قرارداد، فشارهای مضاعفی بر نظام سلامت کشور وارد کرده است.
نارضایتی گسترده در خدماترسانی و پاسخگویی
علاوه بر معضلات مالی، کیفیت ارائه خدمات در سازمان تأمین اجتماعی نیز با انتقادات فراوانی مواجه شده است.
پیچیدگی فرآیندها و عدم شفافیت: بیمهشدگان بارها از سردرگمی در نظام اداری، نبود اطلاعات کافی و طولانی بودن روندهای پیگیری امور شکایت کردهاند.
مشکلات نوبتدهی و دسترسی به خدمات: مراجعهکنندگان از مشکلات متعدد در دریافت نوبتهای پزشکی و تخصصی شکایت دارند که باعث شده برخی از بیمهشدگان درمان بهموقع دریافت نکنند.
رفتار نامناسب و پاسخگو نبودن کارکنان: گزارشها و شکایتی درباره برخوردهای نامناسب در شعب مختلف و عدم پاسخگویی مناسب به شکایات ثبت شده است که روی تجربه کلی مراجعهکنندگان تأثیر منفی گذاشته است.
این نواقص موجب شده تا بسیاری از بیمهشدگان برای ثبت شکایت به مراجع قضایی و سازمانهای نظارتی مراجعه کنند و حتی برخی پروندههای حقوقی علیه سازمان تنظیم شود.
تهدیدات امنیتی و کلاهبرداریهای مرتبط به نام سازمان
در دو سال اخیر، موضوع امنیت اطلاعات و سوءاستفاده از نام و برند سازمان تأمین اجتماعی به یک بحران جدید تبدیل شده است.
تماسهای تلفنی جعلی با بیمهشدگان که با عنوان نماینده سازمان درخواست اطلاعات بانکی یا مبالغ غیرقانونی میکنند، افزایش یافته است.
برخی از مراکز درمانی غیرقانونی نیز با سوءاستفاده از نام تأمین اجتماعی، مبالغ غیرمجاز دریافت و بیمهشدگان را دچار سردرگمی کردهاند.
سازمان بارها با صدور هشدار رسمی به مردم و بیمهشدگان اطلاعرسانی کرده ولی به نظر میرسد هنوز اقدامات پیشگیرانه جامع و سیستماتیک کافی صورت نگرفته است که موجب ادامه قربانی شدن برخی افراد شده است.