مسیری که باید رفت

«عدم‌رابطه و شرایط ایران و آمریکا تا قیامت که نخواهد بود. به هر حال زمانی در یک شرایط مناسبی، در دوره این دولت یا دولت بعدی یا بعد از آن، مسئله ایران و آمریکا حل خواهد شد و اینگونه نیست که ۱۰۰سال دیگر هم همینطور باشد.» این گفته آقای روحانی در حقیقت تداعی کننده سخنان معروف وزیر امورخارجه سابق انگلستان است که می‌گفت: «انگلیس نه دوستان دائمی دارد، نه دشمنان دائمی دارد بلکه منافع ملی دائمی دارد.» پس مساله رابطه جمهوری اسلامی با ایالات متحده نمی‌تواند مدت طولانی یا دائم مقطوع بماند. بلکه مقتضیات و ضروریات طرفین در نهایت ایجاب می‌کند که تعاملات سازنده در قالب گفت‌و‌گوهای متقابل و البته سازنده مجددا از پیش گرفته شود. بر همین اساس است که رئیس‌جمهوری به همراه تیم مذاکره کننده به اجلاس عمومی خواهد رفت تا در چارچوب مذاکرات سلسله مسائلی که منافع عمومی و منافع ملی را تامین می‌کند در چارچوب گفت‌و‌گوهای متقابل با تاکید بر حسن‌نیت متقابل، اراده قوی و مهمتر تدبیر و مدیریت کنند. البته در باب این مساله نباید فراموش شود که روند جاری مذاکرات نیز در جهت همان نظرات و گفته‌های روحانی ایام انتخابات است. آن‌هم در شرایطی که جامعه در مجموع شرایط و موقعیت حاکم در کشور و منطقه و با نگاه به بن‌بست‌ها و تنگناهای ایجاد شده به درخواست روحانی پاسخ دادند تا او انتخاب شود؛ یعنی در هر زمان، هر کجا و با هرکسی برای رفع مشکلات ایران گفت‌و‌گوی متقابل صورت بگیرد. لذا روحانی و دولتمردان او با تکیه بر همین مسئولیت مذاکرات سازنده را در پیش گرفته و پاسخگوی نتایج مذاکرات، مطالبات مردم و تاریخ در چنین شرایطی هستند. اما در عین حال باید متوجه آن بود دولت در شرایط سختی پا به عرصه مذاکرات گذشته است. از این منظر که یک وحدت استراتژیک در فضای داخلی کشور وجود نداشته و تمامی قوا یا نهادها همسو با تمایلات دیپلماسی دولت نیستند و حتی در مقاطعی سعی بر خنثی‌سازی اقدامات دیپلماتیک دولت دارند. علاوه بر شرایط داخلی دال بر حمایت همه دستگاه‌ها از دولت، قریب به یک ماه شرایط جدیدی در منطقه ایجاد شده که جبهه‌بندی‌های جدیدی را ایجاد کرده است. بدین معنا که برخی کشورها در این آرایش سیاسی به ایالات متحده نزدیک‌تر شده‌اند که به نظر می‌رسد این قرابت با منافع ایران در منطقه همراستا نباشد. با این همه دولت رسالت تحقق درخواست‌های مردم را برعهده دارد و باید در چنین شرایطی با اراده قوی و تدبیر لازم مسیر را ادامه دهد. حتی اگر در این مسیر پیچ‌های تند و دست‌اندازهای زیادی وجود داشته باشد، نباید ناامید شود تا به توافق دائمی یا حداقل توافق نسبی دست پیدا کند.

* کارشناس سیاست خارجه