تلاش برای زنده کردن مناظره

 پخش زنده مناظره‌های انتخاباتی ریاست جمهوری از تلویزیون همچنان در کمیته تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری در حال بررسی است و هنوز نظر قطعی‌ای درباره زنده یا تولیدی بودن این مناظره‌ها اتخاذ نشده است. 

به گزارش روز نو؛ این در حالی است که مناظره زنده تلویزیونی یکی از برنامه‌های جذابی است که قبل از انتخابات، بر خلاف سایر مواقع که به دلیل داشتن گرایش سیاسی خاص اعتماد عمومی را از دست داده است، در این زمان مخاطبان زیادی را به خود جلب می‌کند. چرا که در این مناظره‌ها نامزدها به صورت شفاف و بی‌پرده با مردم سخن می‌گویند و این شفافیت باعث می‌شود مردم بهتر بتوانند درباره نامزدهای انتخاباتی تصمیم بگیرند. حتی در برخی کشورهای دموکراتیک این مناظره‌ها با حضور تماشاچیان برگزار می‌شود و آنها می‌توانند سوالات خود را بدون واسطه از نامزدها بپرسند تا با توضیح آنها نکته مبهم و تاریکی در پرونده نامزدها باقی نماند. 

نکته قابل توجه اینکه؛ وقتی پنج‌شنبه شب تایید صلاحیت 6 نامزد انتخاباتی از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور ابلاغ شد، خبر آمد که مناظره‌های انتخاباتی این دوره ریاست جمهوری به صورت ضبط شده و غیر زنده از صداوسیما پخش می‌شوند. موضوعی که از همان ابتدا واکنش دولت و شخص روحانی و برخی نامزدهای انتخاباتی را به همراه داشت. ولی برخی رسانه‌های مخالف دولت که از جریان رقیب او حمایت می‌کنند، با فضاسازی سیاسی علیه روحانی و شانتاژ خبری مدعی شدند که مناظره‌های غیر زنده مورد تایید و خواست دولت مستقر بوده است. این شایعات تا حدی پررنگ شد که وزارت کشور ناگزیر شد با صدور اطلاعیه‌ای آن را تکذیب کند و در توضیح بگوید که از ۵ عضو کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، فقط ۲ عضو آن مربوط وزارت کشور یا هیات مرکزی اجرایی انتخابات هستند. وزارت کشور در بخشی از این اطلاعیه به معرفی اعضای این کمیسیون انتخاباتی پرداخته و آورده است:«مطابق ماده ۶۳ قانون انتخابات اعضای این کمیته عبارتند از دادستان کل کشور یا نماینده تام‌الاختیار او، وزیر کشور یا نماینده تام‌الاختیار او، دبیر هیات اجرائی مرکزی انتخابات، رئیس شورا یا یکی از اعضای شورای نظارت بر سازمان صدا و سیمای به انتخاب شورا و رئیس سازمان صدا و سیمای یا نماینده تام‌الاختیار او». البته غلامرضا کاتب، عضو هیات نظارت بر صداوسیما در توضیح این موضوع گفته که تصمیم درباره عدم پخش زنده مناظره‌ها در کمیته تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری گرفته شده است، اما تصمیم نهایی (دوم اردیبهشت) گرفته می‌شود. 

از آنجایی که همه نامزدهای انتخاباتی به‌ویژه رئیس جمهور، خواستار پخش زنده مناظره‌های انتخاباتی شده‌اند و حتی رئیس سازمان صدا و سیما ظاهرا آمادگی خود را برای برگزاری زنده مناظره‌ها اعلام کرده است، برخی تلاش می‌کنند که به جامعه القا کنند تصمیم کمیسیون انتخابات مبنی بر زنده نبودن مناظره‌های تلویزیونی بنا به درخواست دولت بوده است. البته محمود صادقی، نماینده تهران درمجلس در حساب توییتر خود در واکنش به اعلام آمادگی رئیس صدا و سیما از برگزاری مناظره‌های زنده نوشته است: « (حال که همه حتی رئیس صدا و سیمای میلی) طرفدار پخش زنده مناظره‌ها شده‌اند! خوب است مناظره‌ها با حضور تماشاچی و با امکان طرح سوال برگزار شود.» دراین راستا امیر خجسته، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با انتقاد از این موضوع با اشاره به تصمیم اولیه کمیسیون تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری درخصوص پخش غیرزنده مناظره‌های تلویزیونی به ایلنا گفته است: «این اقدام کمیسیون تبلیغات انتخابات عجولانه و بدون مشورت‌های لازم انجام شده و اگر کمیسیون پخش مناظره‌های مستقیم را نپذیرد، بهتر است این برنامه کلاً منتفی شود.» 

حسن روحانی، رئیس جمهوری و نامزد دوازدهمین دور انتخابات عصر پنجشنبه در نشست با جوانان و نخبگان استان فارس در شیراز، درباره نحوه پخش مناظره‌های انتخاباتی، اظهاراتی را بیان کرد و گفت: «حامی آزادترین شیوه در مناظرات هستم که مردم بهتر بتوانند به حقایق پی ببرند و انتخاب کنند. اگر چه من به عنوان رییس جمهور مسئول اجرای انتخابات هستم، اما نمی‌خواهم در اموری که قانون به بخش‌هایی واگذار کرده، مداخله کنم و امیدوارم ستاد تبلیغات انتخابات کشور، تجربه‌ها را بار دیگر مرور و تصمیماتی که راجع به نحوه مناظره‌های انتخاباتی اتخاذ شده، بررسی کند.» رئیس‌ جمهور تاکید کرد: طرفدار شیوه‌ای هستم که آزادترین شیوه باشد. همه باید بدون لکنت زبان سخن بگویند و نقد کنند و نکات مد نظر خود را اعلام نمایند.

سیدابراهیم رئیسی، داوطلب انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم نیز در سخنانی اعلام کرد که از مناظره زنده به عنوان یکی از راه‌های شناخت در افکار عمومی استقبال می‌کند و این را حق مردم می‌داند. او افزود: مردم باید بتوانند از طریق رسانه ملی به صورت زنده شاهد مناظره رقبا در محیطی عادلانه بر مبنای رعایت اصول اخلاق اسلامی باشند.

همچنین محمدباقر قالیباف، شهردار تهران در حاشیه همایش شهدای مدافع حرم کرمانشاه به لغو برنامه زنده مناظرات انتخاباتی اعتراض کرد، او با اشاره به ظرفیت‌های منحصر به فرد مناظره‌های زنده و افزایش میزان مشارکت مردم، برگزاری آنها را ضرورتی برای آگاه‌سازی عمومی از برنامه‌ها و دیدگاه‌های نامزدهای انتخاباتی دانست.

سیدمصطفی میرسلیم، دیگر نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نیز در واکنش به خبرعدم پخش زنده مناظره‌ها گفت: نباید حق آگاهی مردم از عکس‌العمل‌های حقیقی نامزدها گرفته شود. این حق مردم است که بتوانند با شناخت کامل نامزد مورد نظر خود را انتخاب کنند، جلوه‌آرایی برای این که چهره واقعی نامزدها مشخص نشود، خلاف حق شهروندی مردم است.در ادامه واکنش‌ها مرتضی میرباقری، معاون سیما نیز طی سخنانی مهم‌ترین بخش فعالیت سازمان صداوسیما را پخش مناظره‌های زنده تلویزیونی بر شمرد و گفت: در نظرسنجی‌ها جذاب‌ترین برنامه، مناظرات زنده تلویزیونی است.او با اشاره به اینکه در کشورهای مختلف هم مناظرات زنده تلویزیونی یکی از مهم‌ترین ساختار برنامه‌های انتخابات است، افزود: «صداوسیما هیچ محدودیتی برای برگزاری مناظرات ندارد، مجریان برنامه‌ها مشخص شده‌اند و در فرصت مقتضی اسامی آنها به اطلاع مردم خواهد رسید.»

علی دارابی، معاون امور استان‌های رئیس سازمان صداوسیما نیز درباره لزوم پخش زنده مناظره‌های انتخاباتی مطلبی نوشت که در بخش از آن آمده است: «مناظره و مستندها در ساختار برنامه‌های تلویزیونی، جزو برنامه‌هایی محسوب می‌شوند که نقش چشمگیری در پیروزی و موفقیت کاندیداها دارند. پخش زنده مناظره مزیت نسبی و جدی برای رسانه ملی است و انتظار می‌رود که همه نامزدها از این برنامه صداوسیما استقبال کنند.»

برگزاری زنده مناظرات از راه‌های افزایش بصیرت مردم است

لازم به ذکر است که این خواسته نه تنها خواست دولت و سایر نامزدهای انتخاباتی است، بلکه آیت‌الله موحدی کرمانی خطیب جمعه تهران نیز روز گذشته درباره برگزاری زنده مناظره‌های تلویزیونی موضع‌گیری کرد. او با تاکید بر اینکه مناظره‌های انتخاباتی حتما باید به صورت زنده برگزار شود، گفت: یکی از راه‌های افزایش بصیرت مردم برگزاری مناظره‌ها به صورت زنده است. او در بخشی از خطبه‌های دوم با تاکید بر ضرورت افزایش بصیرت مردم برای انتخاب اصلح در انتخابات اظهار کرد: با دیدن مناظرات انتخاباتی و شنیدن سخنان کاندیداها مردم می‌توانند بررسی‌های لازم را انجام داده و با بصیرت بیشتر اقدام به انتخاب کنند.

بر اساس این گزارش؛ در راستای حل مشکل برگزاری مناظره زنده انتخاباتی از تلویزیون غلامرضا تاجگردون، نماینده مجلس و عضو هیات اجرایی مرکزی انتخابات ریاست جمهوری با انتقاد از تصمیم کمیسیون تبلیغات انتخابات طی نامه‌ای از وزیر کشور خواست که درباره لغو مناظره‌های زنده انتخاباتی در این کمیسیون تجدیدنظر شود تا زمینه افزایش مشارکت مردم را در انتخابات فراهم کند.

مصوبه پخش غیرزنده مناظرات انتخاباتی از رسانه ملی مورد تجدیدنظر قرار می‌گیرد

البته روز گذشته احسان قاضی‌زاده‌هاشمی، عضو کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات از برگزاری جلسه ویژه این کمیسیون به منظور تجدیدنظر در «پخش غیرزنده مناظرات انتخاباتی از رسانه ملی» خبر داد.

او گفت: نظر به اینکه کلیه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که در آخرین دقایق (31 فروردین) تایید صلاحیت آنها از سوی ستاد انتخابات کشور اعلام شد، خواهان پخش زنده مناظرات انتخاباتی هستند، مصوبه مذکور مجددا در کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

نماینده مردم فریمان در مجلس شورای اسلامی افزود: اکنون که نامزدهای نهایی انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم طالب برگزاری زنده مناظرات انتخاباتی هستند، امیدواریم در جلسه کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات نیز با حُسن نظر به این موضوع نگریسته شود و نهایتا امکان پخش زنده مناظرات انتخاباتی مورد تایید اکثریت اعضای کمیسیون قرار گیرد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: «با توجه به ضرورت ایجاد شور و نشاط انتخاباتی در جامعه، امیدواریم تصمیم کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات درخصوص نحوه پخش مناظرات انتخاباتی، شور و نشاط مضاعفی به جامعه تزریق کند.»

بنابراین با توجه به فضای موجود باید دید چه کسی یا کسانی از زنده برگزار نشدن مناظره‌های انتخاباتی از تلویزیون نفع می‌برند و به دنبال تخریب دولت روحانی و متشنج کردن فضای انتخاباتی یا کاهش مشارکت عمومی در انتخابات ریاست جمهوری هستند.