با اعلام رسمی وزارت کشور، انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم به دور دوم کشیده شد و سعید جلیلی و مسعود پزشکیان باید در دور دوم با هم رقابت کنند. موضوعی که بررسی و مقایسه برنامه اقتصادی دو نامزد اصلاخ طلب و اصولگرا را با اهمیت می کند. برنامه هایی که هر کدام می تواند سرنوشت چهارسال آینده اقتصاد ایران را تا حدود زیادی رقم بزند. هرچند به گفته برخی از کارشناسان مهم ترین متغیرهای اقتصادی ایران از سیاست خارجی نشات می گیرند که آنچنان در اختیار رئیس جمهور نیست. باید دید در دور دوم انتخابات نامزده چه برنامه های جدیدی برای جذب مشارکت ارائه خواهند داد.

پزشکیان؛ حل مشکل معیشتی مردم
مسعود پزشکیان دیدگاه‌های متنوعی در حوزه اقتصادی دارد که می‌توان از جمله آنها به موافقت با اخذ مالیات، تک‍نرخی شدن ارز و مخالفت با قیمت‌گذاری دستوری اشاره کرد. کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، حل مشکل معیشتی مردم و رسیدگی به محرومان را مهم‌ترین اولویت خود در مدیریت کشور اعلام کرده است.

مسعود پزشکیان از ارز ۴۲۰۰ تومانی به عنوان رانت یاد می‌کند. او معتقد است که این ارز در اختیار هر کس قرار بگیرد باعث ایجاد رانت می‌شود و اگر قرار است دولت پول بدهد و یک عده با رانت، پول را در جای دیگری خرج کنند، همان بهتر که این کار انجام نشود و می‌گوید در رابطه با موضوع ارز، مخالف هر نوع ارز غیرآزاد هستم. ما در شرایط تروم هستیم و در عین حال قیمت دلار ثابت بود که این وضعیت یعنی هرکس که می‌توانست دلار بگیرد، رانت ایجاد می‌کرد.

او معتقد است: «دولت می‌تواند گروه‌های هدف را شناسایی کند تا این ارز به صورت مستقیم و بدون واسطه در اختیار افرادی که واقعا به آن نیاز دارند، قرار بگیرد.»
به گفته مسعود پزشکیان، «مشکل اصلی که ما با آن مواجه هستیم، نداشتن یک نقشه راه است. ظاهرا در تئوری می‌گوییم اما در عمل یک چنین نقشه‌ای را رسم نکردیم؛ در جایی که چنین برنامه‌ای می‌نویسیم یا نقشه راهی را طراحی می‌کنیم نیز، افرادی را برای اجرای این نقشه انتخاب می‌کنیم که مهارت، علم و برنامه کافی برای اجرای چنین برنامه‌ای را ندارند.»

جلیلی؛ خودکفایی، رفع تحریم‌ها
شاید بتوان گفت جلیلی یکی از معدود کاندیدایی است که در دوره‌های قبل برنامه‌های اقتصادی بیشتری نسبت به رقبای خود داشته است. وی در برنامه‌های انتخابات ریاست جمهوری دوره قبل اظهار کرده بود که در خصوص یارانه‌ها چندین برنامه اساسی دارد تا محرومیت مردم به حداقل برسد. یکی از این برنامه‌ها این بود که حق مردم از سهم شان در مصرف انرژی به آنها داده شود و این کار تحت عنوان طرحی به نام” وان” صورت گیرد.

طرح دوم جلیلی در خصوص تامین سبد غذایی برای مردم بود زیرا بنابر گفته وی مردم باید روزانه ۲۵۰۰ کیلوکالری دریافت کنند. وی همچنین طرح هایی در خصوص سفر و تفریح مردم و تحکیم خانواده نیز داشت که شامل برنامه سفر سه روزه برای تمام خانواده‌ها و پنج روزه برای تمام زوج‌های جوان، توسعه تفریحات مردم با استفاده از اماکن تفریحی دولتی که شش ماه از سال خالی است، می شد. از برنامه های دیگر جلیلی در انتخابات ۱۴۰۰ نیز اجرای طرح سلامت، اجرای توسعه متوازن و عادلانه در سیستان‌وبلوچستان و تبدیل این استان به نوار و قطب اقتصادی در جنوب شرق ایران بود.

تحریم و FATF محل مناقشه
یکی از مهم ترین اختلافات دو نامزد دور دوم ریاست جمهوری در بحث اقتضاد مساله تحریم ها و FATF است. سعید جلیل درباره FATF گفته: راجع به FATF با قاطعیت می‌گویم که لازم نیست بدانیم به نفع کشور ماست یا نیست؟ امضای کنوانسیون‌ها هیچ فایده‌ای برای کشور ندارد و حاضرم با هرکسی در این قضیه مناظره و بحث کنم. چرا؟ برای اینکه خود بیانیه FATF می‌گوید اگر این را امضا کنید باید گام بعدی را برای شما تعریف کنم. خود بیانیه FATF می‌گوید این ۳۹ کاری هم که کردید، ۱۶ مورد آن را قبول کرده‌ام. چرا به مردم مساله را غلط می‌گویید، برای این است که نمی‌دانید.

بر خلاف او پزشکیان معتقد به پیوستن به این سازو کار بین المللی مالی است. به گفته او: حتی دیپلماسی منطقه‌ای و مبادله بانکی با چین هم بدون تصویب FATF به درد نمی‌خورد؛ چراکه آمریکا با بردن یک قطعنامه به سازمان ملل می‌تواند ما را فلج کند؛ قدم اول مقابله با رانت، فساد، رشوه و قاچاق وجود FATF داخلی است. باید نوع سیاست و تعامل‌مان با دنیا را عوض کنیم، به بازار‌های جهانی وارد شویم و نگاه خصمانه نداشته باشیم.

درباره تحریم ها نیز هر دو نامزد اختلاف دارند. هرچند مسعود پزشکیان به صورت مستقیم از مذاکره سخن نگفته است، اما حضور جواد ظریف در کنار او نشان دهنده اهمیت موضوع تحریم ها برای این نامزد اصلاح طلب است. در سوی مقابل کم تر کسی است که از سابقه و مواضع سعید جلیلی درباره مذاکره و رفع تحریم آگاه نباشد. چهره ای که در زمان مسوولیتش در مذاکرات هیچ توافقی صورت نگرفت و چندین قطعنامه علیه کشور صادر شد.

در عرصه کلان اقتصادی نیز دو نامزد اختلاف دارند. هرقدر که مسعود پزشکیان به سمت اقتصاد بازار آزاد و کاهش مالیات و یارانه ها تمایل دارد، سعید جلیل معتقد به دخالت بیشتر دولت در عرصه اقتصادی است و همانگونکه در تبلیغات گفته می خواهد راه دولت قبل را در این زمینه ها ادامه دهد. باید دید هفته آینده کدام یک از این دیدگاه ها راهی پاستور خواهند شد و کدام مشاوران اقتصادی برنامه دولت برای اقتصاد را تنظیم خواهند کرد.