ماجراجويي اسراييل از بلوف تا واقعيت؟
روزنامه امريكايي به ناتواني تلآويو براي آسيب به زيرساختهاي ايران اعتراف كرد
احسان پناهبر
پس از پاسخ موشكي ايران به رويكرد خصمانه رژيم اسراييل در قالب عمليات وعده صادق 2، رژيم اسراييل مدعي شد كه به برخي تاسيسات راهبردي ايران همچون تاسيسات انرژي و هستهاي حمله خواهد كرد. در همين راستا روزنامه نيويورك تايمز در گزارشي تحليلي به اين موضوع پرداخته كه آيا اصولا حمله به تاسيسات هستهاي ايران براي اسراييل تا چه اندازه ممكن است. اين روزنامه امريكايي ادعا ميكند 22 سال است كه نيروهاي اسراييلي براي حمله به تاسيسات هستهاي در ايران برنامهريزي كردهاند، اما بعيد به نظر ميرسد كه رژيم اسراييل بتواند دست به چنين ماجراجويي بزند.
به ادعاي روزنامه نيويورك تايمز، دو سال پيش، دهها جنگنده اسراييلي بر فراز درياي مديترانه در قالب رزمايشي حمله (ادعايي) به تاسيسات هستهاي ايران را شبيهسازي كردند، رزمايشي كه ارتش اسراييل آشكارا از آن به عنوان تمريني ادعايي براي «عمليات با پرواز دوربرد، سوختگيري هوايي و حمله به اهداف دور» ياد ميكرد. به ادعاي نيويورك تايمز، هدف اين رزمايش ارسال پيام به دولت بايدن بود. ناظران مدعياند اگر ايالاتمتحده با اين بازيگر همصدا نشود، اسراييل قدرت ماجراجويي ندارد. اين درحالي است كه مقامات ارشد سابق و فعلي اسراييل نيز در مصاحبههاي خود نسبت به شانس اين رژيم در آسيب رساندن به تاسيسات هستهاي ايران ترديدهاي جدي دارند.
نيويورك تايمز در ادامه اين گزارش ضمن اشاره به شكست استراتژي اسراييل در منطقه، مدعي است، جو بايدن به اسراييليها نسبت به حمله (ادعايي) به سايتهاي هستهاي يا انرژي ايران هشدار داده و مدعي شده هرگونه پاسخي بايد «متناسب» با حمله هفته گذشته ايران به اسراييل باشد. اخيرا، لويد آستين، وزير دفاع امريكا نيز به همتاي اسراييلي خود، يوآو گالانت، يادآور شده كه ايالاتمتحده خواهان تصاعد تنش نيست. گالانت روز چهارشنبه با آستين در واشنگتن ديدار دارد. همزمان گروهي از مقامات امريكايي در گفتوگو با نيويورك تايمز مدعي شدند احتمالا اسراييل در پاسخ به حمله موشكي ايران بر پايگاههاي نظامي و شايد برخي سايتهاي اطلاعاتي متمركز شود. به ادعاي اين مقامات دستكم در اين شرايط، بعيد به نظر ميرسد اين رژيم به دنبال ماجراجويي در ارتباط با تاسيسات هستهاي ايران باشد.
نيويورك تايمز در بخش ديگري از يادداشت خود مدعي شد، درحالي كه بيشتر ادعاها در رسانههاي عمومي بر اين محور متمركز شده كه ايران تقريبا ميتواند در عرض چند هفته غنيسازي را براي توليد اورانيوم با درجه آستانه گريز هستهاي افزايش دهد، تهران همواره اين موضوع را رد كرده و گفته هدف برنامه هستهاي ايران صلحآميز است. با اين همه آنگونه كه اين نشريه مدعي است، مساله برنامه هستهاي ايران و همچنين ماجراجويي ادعايي اسراييل به يكي از موضوعات كمپينهاي انتخاباتي امريكا تبديل شده و موجب گشته تا ترامپ از رويكردي ادعايي دفاع كند كه در دوران رياستش از اجراي آن طفره رفت.
اين نشريه در ادامه ادعا كرد، امروز بحثها در امريكا در ارتباط با واكنش ادعايي اسراييل داغ شده است. به ادعاي اين نشريه اسراييل سالهاست به دنبال توقف پيشرفت برنامه هستهاي ايران بوده است. اين رژيم طرحهايي را براي تخريب يا از كار انداختن موقتي تاسيسات عظيم سانتريفيوژ در سر داشته است. ايران همواره فعاليتهاي هستهاياش را در قالب پادمان و ان تي پي تحت نظارت آژانس بينالمللي انرژي اتمي صلحآميز دانسته و ادعاهاي رژيم اسراييل و بازيگران غربي عليه خود را بياساس دانسته است. در همين حال، آژانس مدعي است ايران توليد اورانيوم غني شده با خلوص 60درصد را افزايش داده است. آژانس همچنين اين ادعا را مطرح ميكند كه براي رسيدن به خلوص 90درصد و گذر از آستانه گريز هستهاي، ايران چند گام كوتاه بيشتر در پيش ندارد. به ادعاي نيويورك تايمز، سايت هستهاي نطنز، كه محل تاسيسات سانتريفيوژ ايران است، ميتواند يكي از اهداف اسراييل عليه تاسيسات هستهاي ايران باشد، اما هرگونه ماجراجويي در ارتباط با اين سايت هم واكنش بسيار تند ايران را در پي دارد و هم ميتواند زمينهساز رويارويي تمام عيار شود از همين رو بعيد است واشنگتن در اين باره با تلآويو همصدا شود. نيويورك تايمز در ادامه و براي تاييد ادعاي خود به هراس 15 ساله واشنگتن در باب هرگونه ماجراجويي در اين زمينه اشاره كرد و مدعي شد: در طول اين سالها ايالاتمتحده با توسل به رويكردهاي ديپلماتيك يا اهرمهاي خرابكاري و تحريم تلاش داشت تا پيشرفت برنامه هستهاي ايران را متوقف كند. به ادعاي اين نشريه جورج بوش در دوران رياست خود ماجراجوييهاي اسراييل را برنتابيد و از ارايه بمبافكنهاي 2- B به اين بازيگر خودداري كرد.
به ادعاي نيويورك تايمز، به واسطه هراس واشنگتن از هزينههاي اينگونه ماجراجوييها، امريكا و اسراييل عملياتي موسوم به «بازيهاي المپيك» طراحي كردند. اين عمليات ادعايي محرمانه اسراييلي-امريكايي با هدف از كارانداختن سانتريفيوژهاي ايران از طريق ويروس طراحي شد. عملياتي كه شكست خورد و ماحصلش اضافه شدن هزاران سانتريفيوژ ديگر به سايتهاي هستهاي ايران شد. با اين همه اسراييليها در ادامه ماجراجويي خود تلاش كردند تا با ترور دانشمندان هستهاي ايران مانع از پيشرفت برنامه هستهاياش شوند. اما، اقدامات خصمانه اسراييل پس از دستيابي دولت اوباما به توافق هستهاي با ايران كه باعث شد اين كشور بيشتر سوخت هستهاي خود را به خارج از كشور ارسال كند، به بنبست خورد. بعدها، زماني كه ترامپ از توافق خارج شد، او و نتانياهو تصور ميكردند تهران به واسطه فشار تحريمهاي حداكثري پيشرفت در برنامه هستهاياش را متوقف خواهد كرد، اما اين فرضيه نيز درست نبود. از همين رو اسراييل به جاي تمركز بر برنامه هستهاي ايران، بر افزايش توانايي حزبالله متمركز شد.
مقامات اسراييلي ميگويند زماني كه بنت در سال 2021 نخستوزير اين رژيم شد، از عدم آمادگي رژيم اسراييل براي حمله (ادعايي) به تاسيسات هستهاي ايران شوكه شد. ناظران مدعياند حتي امروز نيز توانايي اسراييل براي حمله (ادعايي) به ايران محدود است. اين بازيگر به ناوگان قديمي هواپيماهاي سوخترسان هوايي بويينگ 707 متكي است و سالها طول ميكشد تا مدلهاي جديدتر كه قادر به حمل سوخت براي بردهاي طولانيتر هستند، را از ايالاتمتحده تحويل بگيرد. همچنين، سنگرشكنهاي اسراييل در برابر تونلهايي حزبالله ممكن است موثر باشد، اما در برابر تاسيسات مستحكم ايران كارايي ندارد. ژنرال فرانك مك كنزي كه در زمان مديريت فرماندهي مركزي ايالاتمتحده مسوول برنامههاي ايران بود به نيويورك تايمز گفت: «برنامه هستهاي ايران براي اسراييل چالشبرانگيز است.»
از نگاه نيويورك تايمز، رژيم اسراييل و برخي كشورهاي غربي همواره ادعاهايي را درباره آينده برنامه هستهاي ايران مطرح كردهاند. آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا بارها در هفتههاي اخير اين ادعا را پيش كشيده كه ايالاتمتحده براساس اطلاعاتي (ادعايي) معتقد است روسيه به دنبال ارايه اطلاعات فني و فناوريهاي هستهاي به ايران است. مقامات امريكايي مدعياند اين كمكها «فني» هستند و هيچ مدركي دال بر اينكه ايران سختافزار موردنياز براي گذر از آستانه گريز هستهاي را از روسيه تحويل گرفته، در دست نيست.
اما تا پيش از شروع جنگ در اوكراين، روسيه با ايالاتمتحده و اروپا براي توقف پيشرفت برنامه هستهاي ايران همصدا بود و حتي در كنار كشورهاي غربي به مذاكرات سال ۲۰۱۵ پيوست. با اين حال، نيويورك تايمز در ادعايي نتيجه ميگيرد اگر ادعاهاي مقامات امريكايي درست باشد، نياز روسيه به پهپادها و موشكهاي بالستيك ايران، به اين معني است كه روسها ممكن است بخواهند ايران را در پيشبرد برنامه هستهاياش ياري دهند. ادعاي دوم اسراييل و غرب عليه برنامه هستهاي ايران اين است كه با توجه به حملات اخير اسراييل به مواضع حزبالله، ايران ممكن است بيش از هر زمان ديگر بر پيشرفت برنامه هستهاي خود متمركز شود و اينگونه بازدارندگياش را در برابر اسراييل افزايش دهد. اين نشريه در ادامه با اشاره به پيچيدگي و تجهيزات سايتهاي ايران مدعي است كه هرگونه اقدامي ادعايي در اين زمينه شكست خورده و پرهزينه خواهد بود و صرفا ميتواند زمينه را براي رويارويي تمام عيار فراهم كند.