معادله ایران در دیدار ترامپ و پوتین

ترامپ زمان دقیق این دیدار را اعلام نکرده و گفته که این دیدار به خواست پوتین انجام می‌شود.
آقای ترامپ در گفت‌وگوهای خود بارها تاکید کرده که اگر رئیس‌جمهور آمریکا می‌بود، نه جنگ اوکراین شکل می‌گرفت و نه حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل. دیدار او با پوتین می‌تواند بر محورهای مختلفی از جمله نقش ایران در منطقه متمرکز باشد.
در سال‌های اخیر، ایران و روسیه توافق‌های جدیدی در زمینه‌های نظامی، انرژی و زیرساختی امضا کرده‌اند. روس‌ها به ویژه در حوزه‌های نظامی و توسعه فضایی با ایران همکاری داشته‌اند.
با این وجود مقامات ایران همچنان روسیه را یکی از متحدان اصلی خود می‌دانند و دولت ایران به ویژه در موضوع واردات گاز از روسیه کماکان به دنبال عقد قرارداد و توافق با سران این کشور است.
چنانچه سخنگوی دولت ایران از عقد قرارداد دوجانبه با مسکو خبر داده است.
فاطمه مهاجرانی گفته «امیدواریم در هفدهم ژانویه شاهد امضای سند جامع همکاری‌های دو کشور باشیم. امیدواریم دو موضوع کریدور شمال_جنوب و طرح انتقال گاز روسیه به ایران اجرایی شود‌.»
روسیه و ایران در سال‌های اخیر در پروژه‌های متعددی در حوزه‌های هسته‌ای، نظامی، انرژی و زیرساختی با یکدیگر همکاری داشته‌اند. برخی کارشناسان بین‌الملل بارها نسبت به نزدیکی بی‌حد تهران به مسکو و دوری از غرب هشدار داده بودند. برخی نیز در لفافه عنوان کرده بودند که دوری تهران از غرب به شکلی نقشه پوتین است.
خروج ایالات متحده از برجام و به تبع خروج بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی از ایران، دست روس‌ها را بیش از هر زمان دیگری برای یکه‌تازی در بازار ایران بازگذاشت.
شرکت‌های چینی که تمایلی برای مواجهه با تحریم‌های آمریکایی نداشتند، نیز کمی بعد از اروپایی‌ها از حوزه‌های تجاری با ایران خارج شدند.
روس‌ها اما که خود پس از آغاز حمله نظامی به اوکراین با انواع تحریم‌ها مواجه شده‌اند، با آغوش گرم از ارتباط با ایران استقبال کردند.
یکی از همکاری‌های نزدیک تهران و مسکو به ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه هسته‌ای بوشهر بر می‌گردد. این پروژه در دهه ۱۹۷۰ توسط آلمان غربی آغاز شد اما پس از وقوع انقلاب ۵۷، متوقف شد. در سال ۱۹۹۵، ایران و روسیه توافق‌نامه‌ای امضا کردند تا روسیه تکمیل این نیروگاه را به عهده بگیرد. این نیروگاه در سال ۲۰۱۱ به بهره‌برداری رسید و نخستین نیروگاه هسته‌ای ایران است.
کارشناسان روسیه سالها از نزدیک با تیمی از کارشناسان ایرانی برای توسعه و ساخت این نیروگاه همکاری داشتند و دور از انتظار نیست اگر اطلاعات مهمی از این نیروگاه مهم در اختیار آنها باشد. همکاری مسکو و تهران در بخش نظامی نیز قابل توجه بوده است. چنانچه بخشی از این همکاری‌ها به وضع تحریم‌های اروپایی علیه تهران منجر شد.
رویترز در ماه نوامبر ۲۰۲۴ درباره همکاری نظامی میان تهران و مسکو به سخنان «سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه» ارجاع داد و نوشت که انتظار می‌رود به زودی توافقنامه‌ای بین روسیه و ایران امضا شود که شامل همکاری‌های دفاعی نزدیک تر می شود.
سطحی از همکاری قابل توجه میان ایران و روسیه در حوزه انرژی و زیرساخت‌ها نیز به چشم می‌خورد. شرکت‌های روسی مانند «گازپروم» در برخی از میدان‌های نفتی و گازی ایران فعالیت داشته‌اند و به توسعه زیرساخت‌های انرژی کمک کرده‌اند.
ایران و روسیه همچنین در حوزه امنیت سایبری و فناوری‌های اطلاعاتی نیز روابطی دارند.
روسیه در برخی پروژه‌های فضایی با ایران همکاری داشته است، از جمله پرتاب ماهواره‌های ایرانی توسط موشک‌های روسی.
با این وجود از سطح همکاری سوال اساسی این است که پوتین در دیدار با ترامپ در مورد ایران چه خواهد گفت؟ و اساسا پوتین در دوران دوستی با ترامپ می تواند این روابط گسترده با ایران را نیز حفظ کند؟