عوارض ناشی از چاقی و کم تحرکی چیست؟

منظور از کم تحرکی چیست؟

هر نوع حرکتی که منجر به انقباض عضلات اسکلتی و افزایش مصرف انرژی شود به عنوان فعالیت فیزیکی شناخته می ‌شود. فعالیت بدنی و تحرک از جمله عوامل کلیدی در رژیم‌ های لاغری به شمار می ‌روند. با پیشرفت تکنولوژی و تغییر در سبک زندگی بسیاری از افراد در سرتاسر جهان دچار کم‌ تحرکی شده ‌اند.

از سوی دیگر، غذاهای فرآوری ‌شده به طور معمول دارای کالری بالایی هستند. این وضعیت به این معنی است که در طول روز انرژی چندانی مصرف نمی‌ کنیم و از طرفی دیگر با مصرف غذاهای ناسالم انرژی اضافی نیز دریافت می‌ کنیم. مجموع این عوامل به افزایش چاقی در سطح جهانی منجر شده است.

از همین روی افزایش تحرک و فعالیت بدنی در طول روز از اهمیت ویژه ‌ای برخوردار است. فعالیت ‌های روزمره مانند کارهای منزل، پیاده ‌روی به سمت محل کار، خرید حضوری و استفاده از پله‌ ها همگی می ‌توانند به درگیر کردن عضلات کمک کرده و ما را از بی ‌تحرکی نجات دهند. هرچه میزان این فعالیت‌ ها در طول روز کاهش یابد احتمال کم‌ تحرکی و عوارض ناشی از آن بیشتر خواهد شد.

برای مقابله با این چالش، ایجاد عادت ‌های سالم و فعال می ‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد. به عنوان مثال می ‌توانیم با برنامه‌ ریزی برای پیاده ‌روی‌ های کوتاه در طول روز یا انتخاب پله به جای آسانسور، سطح فعالیت خود را افزایش دهیم. همچنین، شرکت در ورزش ‌های گروهی یا ثبت ‌نام در کلاس‌ های ورزشی می ‌تواند انگیزه بیشتری برای تحرک فراهم کند. این تغییرات کوچک اما مؤثر می‌ توانند به تدریج به یک سبک زندگی فعال‌ و سالم‌ تر منجر شوند و در نهایت باعث کنترل وزن و بهبود کیفیت زندگی گردند.

عوارض چاقی و کم تحرکی

افزایش تجمع چربی در نواحی مختلف بدن با عوارض متعددی همراه است. این وضعیت نه تنها منجر به افزایش وزن و فشار بیشتر بر مفاصل می ‌شود بلکه خطر ابتلا به بیماری ‌های دیگر را نیز افزایش می ‌دهد.

در ادامه به برخی از عوارض رایج ناشی از کم ‌تحرکی و چاقی اشاره می‌ کنیم:

• دیابت نوع ۲
• فشار خون بالا
• بیماری قلبی
• سکته
• کبد چرب
• برخی سرطان ها
• مشکلات تنفسی
• استئوآرتریت
• نقرس
• بیماری کیسه صفرا و پانکراس
• بیماری کلیوی
• مشکلات در بارداری
• مشکلات در باروری و عملکرد جنسی
• اختلال در سلامت روان

راه درمان چاقی

خوشبختانه با پیشرفت علم تغذیه روش های درمانی چاقی گسترش پیدا کرده و تنها محدود به رژیم غذایی نیست. مجموعه از چند روش و تکنیک مانند تغییر در سبک زندگی، رژیم لاغری، فعالیت بدنی و گاهی جراحی موضعی به افراد مبتلا به چاقی کمک می کند تا سریع تر به محدوده وزن نرمال برسند. در ادامه چند راه متداول درمان چاقی را با هم بررسی می کنیم.

رژیم غذایی مناسب

رژیم غذایی لاغری اولین مداخله مهم و تاثیرگذار در درمان چاقی است. در اغلب موارد که چاقی ناشی از الگوی غذایی ناسالم است، با تغییر و اصلاح برنامه غذایی بخش مهمی از مسیر کاهش وزن طی می شود. زمانی که فرد به دلیل کم تحرکی فرصت کافی برای سوزاندن کالری ندارد، می توان با کاهش میزان کالری دریافتی روزانه و انتخاب های غذایی کم کالری به مدیریت و کنترل وزن او کمک کرد. این کار می تواند از طریق مصرف بالاتر میوه و سبزی، غلات کامل، پروتئین های کم چرب و چربی های سالم انجام شود.

از میان رژیم های مختلف، رژیم فستینگ (رژیم شبیه به روزه داری) نیز در کاهش کالری دریافتی نقش بسزایی دارد. فستینگ علاوه بر فواید بسیار خود باعث می شود تا زمان غذا خوردن شما محدود شود و به همین دلیل بسیاری از عادات ناسالم غذایی مانند ریزه خواری حذف گردد. رژیم فستینگ 16:8 یک نمونه از انواع فستینگ است. در این رژیم شما می توانید 8 ساعت از روز را مثلاً از 12 ظهر تا 8 شب را از انواع غذاهای مختلف اما در محدوده کالری مورد نیاز دریافت کنید و 16 ساعت را روزه باشید. نکته مهم این است که در زمان ناشتایی می توانید آب بنوشید.

داشتن یک رژیم غذایی سالم باعث می شود تا علاوه بر کاهش وزن، عادت های غذایی سالم در شما نهادینه شود. برای دریافت رژیم حتماً نیاز به مراجعه حضوری به متخصص تغذیه نیست و به راحتی می توانید از برنامه های معتبر رژیم های آنلاینی از جمله کالری شمار، فستینگ و غیره مثل اپلیکیشن زیره بهره مند شوید.

ورزش

عامل مهمی که مانع از کم تحرکی و افزایش وزن می شود، ورزش منظم است. هرچه عضلات مختلف بیشتر درگیر فعالیت ورزشی بشوند، سوخت و ساز بدن بالاتر خواهد بود که این مسئله به کاهش وزن نیز کمک می کند. برای مقابله با کم تحرکی و اضافه وزن می توانید از برنامه های ورزشی مختلف مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا، تمرینات مقاومتی یا پیلاتس استفاده کنید. شاید بپرسید که آیا پیلاتس باعث لاغری میشود؟ در پاسخ باید گفت بله، یوگا یا پیلاتس با بهبود انعطاف پذیری و تقویت عضلات باعث مصرف انرژی و چربی سوزی می شوند. پس اگر به دلایل مختلف نمی توانید تمرینات سریع یا قدرتی انجام دهید، بهتر است پیلاتس را تجربه کنید.

جراحی

در برخی از موارد که فرد دچار چاقی بیش از حد یا عوارض شدید ناشی از آن مانند فشارخون بالا یا دیابت است و با رژیم و ورزش به کاهش وزن نمی رسد، بنا به تشخیص متخصص تغذیه و پزشک نیازمند جراحی لاغری خواهد بود. جراحی نیز درجات مختلفی دارد و وابسته به شرایط فیزیکی فرد می تواند شامل روش های موضعی یا جراحی های وسیع تر باشد. اگرچه جراحی چاقی نیازمند مراقبت های طولانی مدت بعد از عمل است اما می تواند یک راهکار برای مبتلایان به چاقی شدید باشد.

سایر روش ها

تا این جا اصلی ترین روش های درمان چاقی را برای شما معرفی کردیم. روش های دیگری نیز وجود دارند که طبق تحقیقات به عمل آمده نقش مهمی در تنظیم وزن دارند.

این روش ها عبارتند از:

• مدیریت خواب
• کنترل استرس
• نوشیدن آب و مایعات بدون کالری
• مشاوره روان شناختی
• داروهای معتبر لاغری

تنظیم خواب و کنترل استرس از موارد بسیار با اهمیت در طول روز هستند. با افزایش فعالیت و خستگی فیزیکی در بیشتر موارد مشکلات ناشی از خواب بهبود می یابند و به علاوه استرس نیز تا حد زیادی کنترل می شود. توجه داشته باشید که همواره دارو و روش درمان را از طریق متخصصین مربوطه دنبال کنید زیرا مسیر رسیدن به نتیجه هم کوتاه تر خواهد بود و هم مطمئن تر.