
به سلامتی نه گفتن!
هر روز حدود ۸ هزار و ۲۰۰ آمریکایی به سن قانونی نوشیدن الکل میرسند، اما برخلاف گذشته، صفهای طولانی برای سفارش اولین لیوان آبجو یا شراب دیگر چندان پررونق نیست.
به گزارش روز نو تازهترین نظرسنجی گالوپ نشان میدهد که تنها ۵۴ درصد بزرگسالان آمریکایی خود را مصرفکننده الکل معرفی کردهاند که پایینترین رقم از زمان لغو «قانون منع مشروبات» در دهه ۱۹۳۰ است. جالبتتر اینکه حتی کسانی که همچنان در زمره افرادی قرار میگیرند که نوشیدنیهای الکلی مصرف میکنند، میگویند کمتر از قبل به سراغ الکل میروند و نگرانی از عوارض پزشکی آن بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است.
خط قرمز پزشکان: هیچ میزانی امن نیست
در کشورهای مختلف بهویژه کشورهای غربی، دههها به مردم گفته میشد که یک لیوان شراب قرمز در روز میتواند به سلامت قلب کمک کند. همین فرضیه برای تصفیه کلیهها نیز مطرح میشد، اما امروز علم پزشکی روایت دیگری دارد. سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد: «هیچ سطحی از مصرف الکل برای سلامتی ایمن نیست.»
تحقیقات گسترده نیز نشان دادهاند که حتی نوشیدن اندک، میتواند خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطانهای پستان، روده بزرگ، کبد و مری را افزایش دهد. فشار خون بالا، سکته مغزی و اختلال خواب نیز از دیگر پیامدهای مصرف مداوم هستند. به همین دلیل، برخی کشورها در حال تدوین دستورالعملهای تازهایاند که به شهروندان میگوید: هیچگاه نوشیدن را بهعنوان «گزینهای سالم» در نظر نگیرید.
نسل تازه، عادت تازه
شاید خبر مهمتر از کاهش مصرف بزرگسالان، افت چشمگیر نوشیدن در میان نوجوانان باشد. آمارهای سال ۲۰۲۴ نشان میدهد که تنها ۴۲درصد دانشآموزان کلاس دوازدهم الکل مصرف کردهاند؛ در حالی که این رقم در سال ۱۹۹۷، ۷۵ درصد بود. در میان دانشآموزان کلاس دهم، مصرف از ۶۵ درصد به ۲۶ درصد و در کلاس هشتم از ۴۶ درصد به ۱۳درصد سقوط کرده است.
همچنین میزان مصرف افراطی یا «بینج درینکینگ» نیز در میان نوجوانان کاهش یافته است. این تغییر، مستقیم با کاهش مرگهای ناشی از حوادث رانندگی، غرقشدگی و خشونت مرتبط دانسته میشود. سالانه حدود ۴ هزار آمریکایی زیر ۲۱ سال به دلیل مصرف بیرویه الکل جان میبازند؛ آماری که با این روند کاهشی، امید به بهبود آن بیشتر شده است.
هزینههای سنگین الکل
آمارها تکاندهندهاند؛ پژوهشگران برآورد میکنند که ۴۰ درصد قتلها در آمریکا با مصرف الکل مرتبط است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها نیز سالانه حدود ۱۷۸ هزار مرگ اضافی را ناشی از الکل گزارش میکند؛ از این میان، بیش از ۱۲ هزار نفر در تصادفات رانندگی کشته میشوند. این یعنی یکسوم مرگهای جادهای به طور مستقیم به مصرف مشروبات الکلی ربط دارد.
کاهش نوشیدن، در عمل به معنای کاهش خشونت، حوادث و بیماریهای مرگبار است. کمتر خانوادهای زیر بار اعتیاد به الکل از هم میپاشد و کمتر کودکی با خاطرات تلخ پدری یا مادری دائمالخمر بزرگ میشود. البته برخی این فرضیه را مطرح میکنند که کاهش مصرف نوشیدنیهای الکلی نشانه کاهش اجتماعی بودن آمریکاییهاست و از این رو باید نگران سلامت روان جامعه بود.
آمارها نیز نشان میدهد که مردم ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری تنها وقت میگذرانند. باید اعتراف کرد که شاید همین میل به انزواست که بخشی از آمار مصرف را پایین آورده، اما برای رفع این پدیده باید به فکر جایگزینهای بهتر و کمخطرتری به جای نوشیدنیهای الکلی بود. با این حال، دستاوردهای عمومی این روند، از سلامت جسم گرفته تا کاهش مرگهای خشونتبار، آنقدر روشن است که نمیتوان از آن چشم پوشید.
دوری از الکل، روندی جهانی؟
این روند تنها مختص آمریکا نیست و در کشورهای دیگر هم میتوان این ماجرا را رهگیری کرد. آلمان، کشوری که قرنها با فرهنگ آبجو تعریف شده است، امروز با نسلی روبهروست که دیگر میلی به نوشیدنیهای الکلی ندارد. مصرف سرانه آبجو از ۱۲۶ لیتر در سال ۲۰۰۰ به ۸۸ لیتر در ۲۰۲۴ کاهش یافته و در نیمه نخست ۲۰۲۵، تولید آبجو در این کشور ۶.۳ درصد افت کرده است؛ رکودی تاریخی که حتی جشنهایی، چون اکتبرفست هم نتوانستهاند جلوی آن را بگیرند.
همین اتفاقات سبب شد تا کارخانه قدیمی لانگ-برُی در شمال باواریا که از دو جنگ جهانی و سقوط دیوار آهنین جان سالم به در برده بود، تاب فشارهای اقتصادی امروز را نیاورد. هزینههای ۱۲ میلیون یورویی برای نوسازی و کاهش فروش باعث شد در تابستان گذشته تعطیل شود. ریچارد هوف، مدیر این کسبوکار خانوادگی، با حسرت گفت: «کارخانههای آبجوسازی توان تحمل شگفتانگیزی دارند، اما وقتی فروش پایین میآید و هزینهها مدام بالا میرود، دیگر آیندهای باقی نمیماند.» در بریتانیا، بیش از یکچهارم جوانان خود را بی الکلگرا معرفی میکنند.