طوفان نوح در پیش نیست

کشور خشکسالی بی سابقه ای را تجربه میکند؛ ایران عملا وارد ششمین سال خشکسالی خود شده و پایتخت نزدیک به هفت ماه هیچ بارانی به خود ندیده بود. شروع بارندگی‌ها در نقاط مختلف کشور، با گمانه زنی برخی رسانه‌ها و کارشناسان در شبکه‌های اجتماعی همراه شد؛ کسانی که مدعی‌ شدند ایران در آستانه تجربه یک الگوی جوی کم‌سابقه قرار گرفته است؛ ادعایی که با انتشار تصاویر سیلاب، آب‌گرفتگی معابر و بالا آمدن سطح رودخانه‌ها در چند استان، بیش از پیش مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته است.

این گمانه‌زنی‌ها همزمان شد با گزارش‌های هواشناسی در روز چهارشنبه ۱۷ دسامبر ۲۰۲۵ که نشان می داد سامانه بارشی در بخش‌های وسیعی از کشور فعال است و در برخی مناطق با بارش‌های شدید و ناپایدار همراه بوده است. از صبح روز پنجشنبه هم ارتفاعات تهران برف پوش شد.  بارندگی‌های گسترده در استان‌هایی مانند فارس، کرمان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و بخش‌هایی از غرب و جنوب کشور، منجر به وقوع سیلاب‌های محلی، خسارت به زیرساخت‌ها و اختلال در تردد جاده‌ای شد.

اگرچه تهران طبق پیش بینی های هواشناسی در آخر هفته دچار یک بحران نشده اما همچنان سفید پوش شدن ارتفاعات باعث شده هشدار‌های مطرح‌شده از سوی برخی فعالان حوزه هواشناسی درباره احتمال شکل‌گیری یک الگوی جوی نادر، موجی از نگرانی را ایجاد کند؛ الگویی که از سوی کاربران با  «طوفان نوح» تشبیه شده بود! به گفته این افراد، شدت و گستره بارش‌ها می‌تواند فراتر از الگو‌های معمول سال‌های اخیر باشد و پیامد‌های گسترده‌ای به‌همراه داشته باشد.

بر اساس این ادعاها، ترکیب هم‌زمان رطوبت بالا، ناپایداری شدید جو، تغذیه سامانه از منابع رطوبتی جنوبی و اختلاف دمایی قابل توجه، می‌تواند زمینه‌ساز بارش‌های بسیار سنگین، وزش باد‌های شدید و حتی طوفان‌های نقطه‌ای در بخش‌هایی از کشور شود؛ وضعیتی که در صورت نبود آمادگی کافی، می‌تواند خسارات تازه‌ای به همراه داشته باشد.

در مقابل، سازمان هواشناسی کشور با صدور هشدار‌های سطح بالا، ضمن تأکید بر لزوم رعایت توصیه‌های ایمنی، از مردم خواسته اخبار را تنها از منابع رسمی دنبال کنند و از توقف در حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها خودداری کنند. مسئولان مدیریت بحران نیز از آماده‌باش نیرو‌های امدادی در چند استان خبر داده‌اند.

در شرایطی که فضای مجازی مملو از هشدار‌ها و گمانه‌زنی درباره وقوع یک «ابرطوفان» است، کارشناسان تأکید می‌کنند هرچند این سامانه می‌تواند شدید باشد، اما قضاوت درباره ابعاد واقعی آن، بدون اتکا به داده‌های رسمی و رصد دقیق تحولات جوی، می‌تواند به التهاب و نگرانی بی‌مورد در جامعه دامن بزند.

حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در گفت‌و‌گو با خبرنگار رویداد۲۴ در توضیح آخرین وضعیت بارش‌های اخیر و شایعات منتشرشده درباره وقوع «طوفان نوح» در کشور، گفت: آنچه در روز‌های گذشته رخ داد، ناشی از سامانه بارشی فعال طی سه تا چهار روز اخیر بود که الحمدلله بارش‌های خوبی به همراه داشت، اما به هیچ‌وجه در حد یک پدیده وحشتناک یا فاجعه‌آمیز نبود.

وی با اشاره به هشدار‌های صادرشده افزود: در چهار استان فارس، کرمان، هرمزگان و بوشهر هشدار سطح قرمز صادر شد و در حدود ۲۲ استان کشور نیز هشدار سطح نارنجی داشتیم و این استان‌ها درگیر بارش بودند، اما این شرایط به معنای وقوع «طوفان نوح» نیست. طوفان نوح یعنی زیر آب رفتن کل کشور و بروز گرفتاری‌های گسترده، که چنین اتفاقی رخ نداد.

سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور ادامه داد: بارش‌ها در مجموع مفید بود و در برخی مناطق حتی آورده آبی مناسبی داشت. سد‌های استان‌های جنوبی از جمله سد‌های کرمان، فارس، هرمزگان و بوشهر آبگیری خوبی داشتند و در مناطق مرتفع و کوهستانی نیز شاهد بارش برف مناسب بودیم.

ظفری با اشاره به اقدامات دستگاه‌های امدادی گفت: در سازمان مدیریت بحران، دستگاه‌های مختلف از جمله هلال‌احمر، اورژانس، راهداری، پلیس و سایر نهاد‌ها هماهنگ شدند و خدمات‌رسانی به‌موقع انجام شد. شبکه آب و برق کشور نیز پایدار بود و در موارد محدودی که قطعی رخ داد، در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف شد.

وی افزود: تنها در یک روستا در قشم، به دلیل شدت بارش‌ها، برای حفظ جان مردم، تخلیه موقت انجام شد و پس از فروکش کردن آب، ساکنان به محل زندگی خود بازمی‌گردند. خوشبختانه مشکل حاد و بحرانی در کشور نداشتیم.

سخنگوی سازمان مدیریت بحران با اشاره به برخی تصاویر منتشرشده در فضای مجازی گفت: بسیاری از فیلم‌ها و تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد، یا مربوط به حوادث گذشته بود یا اصلاً ارتباطی با ایران نداشت. گزارش‌هایی که بعضاً در فضای مجازی منتشر شد، با واقعیت میدانی تطابق نداشت، هرچند در برخی نقاط مانند هرمزگان و بوشهر آب‌گرفتگی‌های محدودی رخ داد که توسط نیرو‌های هلال‌احمر و با استفاده از پمپ‌ها تخلیه شد.

ظفری با تأکید بر آمادگی مدیریت بحران کشور تصریح کرد: ایجاد ترس با عناوینی مانند «طوفان نوح» درست نیست. ما آمادگی لازم را داریم؛ همان‌طور که در گذشته، از جمله در طوفان شدید سال ۹۶ تهران، با وجود خسارات، مدیریت انجام شد. طی ماه‌های اخیر مانور‌های تمام‌عیار ترکیبی با حضور حدود ۴ هزار نیرو و ۷۰۰ دستگاه ماشین‌آلات در استان‌های مختلف برگزار شده و سناریو‌هایی مانند سیل، زلزله و طوفان تمرین شده است.

وی در پایان گفت: از نظر ما آمادگی وجود دارد، اما درباره عنوان‌گذاری‌هایی مانند «طوفان نوح»، باید نظر تخصصی سازمان هواشناسی را جویا شد و از بزرگ‌نمایی و ایجاد نگرانی بی‌مورد در جامعه پرهیز کرد.